Rozlaczniki bezpiecznikowe i rozłączniki izolacyjne z bezpiecznikami, Elektryka, Artykuły

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ei
A p a r a t u r a ł ą c z e n i o w a i z a b e z p i e c z a j ą c a
R
ozłączniki
bezpiecznikowe
i
Rozłączniki
izolacyjne
z
bezpiecznikami
Roman Kłopocki
ne zalety systemu wkładek topikowych
małogabarytowych DO, takie jak:
– oszczędność miejsca w rozdzielnicy;
– możliwość wymiany przepalonej
wkładki topikowej bez niebezpieczeństwa
dotknięcia części będących pod napię-
ciem (ma to istotne znaczenie, gdyż aparat
jest przeznaczony do użytku przez osoby
nie mające odpowiednich kwalifikacji);
– nie ma potrzeby stosowania głów-
ki bezpiecznikowej; prawidłowy kon-
takt wkładki topikowej jest zapewniony
poprzez układ styków sprężynowych;
– zarówno w pozycji załączonej jak i wy-
łączonej widoczny jest kolorowy wskaźnik
Rozłączniki STVDO2 orazVLDO1 są aparatami zabudowy modułowej,
które w połączeniu szeregowym z wyłącznikami nadprądowym
(np. ETIMAT) nadają się do zapewnienia selektywności zabezpieczeń
w instalacjach elektrycznych. Temat selektywności zabezpieczeń
z racji ważności dla praktyki jest bardzo często poruszany
w „Elektroinstalatorze”. Należy jednak pamiętać, że zachowanie pełnej
selektywności przeciążeniowej i zwarciowej zabezpieczeń nie jest
możliwe w każdych występujących w praktyce rozwiązaniach instalacji
elektrycznych. W końcowej części artykułu podane zostały odpowiednie
tabele ułatwiające dobór aparatów zabezpieczających w celu ich
selektywnej współpracy.
Konstrukcja rozłączników STVDO2
i VLDO1 spełnia wymagania norm PN-
IEC 60947-1 i PN-IEC 60947-3. Według
tych norm rozłącznik bezpiecznikowy jest
aparatem spełniającym dwa podstawowe
warunki:
– musi być przystosowany do wyłą-
czania i załączania prądu roboczego (nie
może być natomiast wykorzystany do
łączeń manewrowych);
– po wyłączeniu rozłącznika i wyjęciu
wkładki topikowej musi istnieć widoczna
przerwa izolacyjna w obwodzie.
mieszkaniowych i przemy-
słowych przed skutkami
zwarć i przeciążeń. Jeden
biegun rozłącznika VLDO1
zajmuje szerokość jedne-
go modułu, tj. 17,5 mm.
Rozłączniki wielobieguno-
we (dwu- i trójbiegunowe,
1 biegun +N, 3 bieguny
+N) uzyskano zestawia-
jąc pojedyncze moduły.
Bieguny neutralne są roz-
łączalne. Kierunek prze-
pływu prądu przez apa-
rat jest pokazany na jego
obudowie. Stosowanie
rozłączników bezpieczni-
kowych VLDO1 pozwala
wykorzystać eksploatacyj-
Rozłącznik bezpiecznikowy VLDO1
Ten aparat z wymienną wkładką topi-
kową DO1 (rys. 1) jest przeznaczony do
zabezpieczania instalacji elektrycznych
Rys. 2. Szufladka VLDO1 (wstawka kalibrowa)
zadziałania wkładki topikowej przez wzier-
nik w szufladce (rys. 1).
Wymienna wstawka kalibrowa (szuflad-
ka pokazana na rys. 2) spełnia funkcję
dźwigni wyłączającej (zał. i wył.) w roz-
łączniku, a jednocześnie służy do kali-
bracji wkładek topikowych wielkości DO1
w trzech grupach prądów znamionowych
(wartości podane na wstawkach): 2-6 A,
10 A, 16 A. Największym dopuszczal-
nym prądem obciążenia rozłącznika jest
Rys. 1. Rozłączniki
bezpiecznikowe
VLDO1 1p i 3p
16 A, i taka wartość jest naniesiona na jego
obudowę. Zalety rozłączników VLDO1 są
następujące:
2
Elektroinstalator 1/2008
www.elektroinstalator.com.pl
Ei
A p a r a t u r a ł ą c z e n i o w a i z a b e z p i e c z a j ą c a
– wymiary rozłączników są porówny-
walne z wymiarami pozostałych aparatów
zabudowy modułowej, takich jak wyłączniki
ETIMAT, EFI, rozłączniki SV, lampki SS itp.;
– możliwość plombowania dźwigni
Jest również przeznaczony do monto-
wania na standardowej szynie TH 35.
Szerokość rozłącznika jednobiegunowe-
go wynosi 1,5 modułu, tj.26,8 mm. Jego
budowę wewnętrzną pokazano na rys. 4.
Istotną różnicą między budową rozłącz-
nika VDO1 a budową rozłącznika izola-
cyjnego z bezpiecznikiem STVDO2 jest
to, że w chwili otwierania obwodu roz-
łącznikiem STVDO2 wkładka topikowa nie
zmienia swojego położenia jak w przy-
padku rozłącznika VLDO1. Pociągnięcie
dźwigni (rys. 5) powoduje otwarcie styku
rozłącznik może pełnić funkcję zabezpie-
czenia głównego, a przede wszystkim
– przedlicznikowego. W tym względzie
rozłącznik STVDO2 ma istotną cechę
– można bowiem zaplombować szuflad-
kę z wkładką topikową i wówczas użyt-
kownik nie ma dostępu do wkładki, ale
może rozłączać zabezpieczony rozłączni-
kiem obwód. Jest to bardzo ważna zaleta
rozłącznika STVDO2 zwłaszcza obecnie,
gdy w myśl obowiązujących przepisów
zakłady energetyczne ograniczają odbio-
rom pobieraną przez nich energię elek-
tryczną, dobierając odpowiednią wartość
prądu znamionowego wkładek topikowych
w złączu lub zabezpieczeniu przeliczniko-
wym budynku. Oczywiście istnieje również
możliwość zaplombowania dźwigni, co
uniemożliwia rozłączanie obwodu rozłączni-
kiem. Można również zaplombować rozłącz-
nik bez włożonej wkładki topikowej, przez
co odcina się zasilanie np. nie płacącym
odbiorcom energii elektrycznej. Rozłączniki
izolacyjne STV DO 2 występują również w
wykonaniu wielobiegunowym (1 biegun +
N, dwu- i trójbiegunowe, 3 bieguny + N).
Bieguny neutralne są rozłączalne. W celu
kalibracji wkładek topikowych (ograniczenia
stosowania wkładek o większym prądzie
znamionowym) w rozłącznikach STVDO2
stosuje się wstawkę kalibrową pokazaną
na rys. 6. Wstawki kalibrowe są wykony-
wane w różnych kolorach w zależności od
prądu znamionowego: 20 A, 25 A, 35 A,
w pozycji załączonej i wyłączonej (również
bez umieszczonej wkładki topikowej);
– konstrukcja zacisków przyłączenio-
wych umożliwia przyłączenie przewodów
i izolowanej szyny mostkującej;
– wersje wielobiegunowe;
– kategoria pracy AC 22B (załączanie
obciążenia mieszanego wraz z niewielkim
przeciążeniem);
– wymiana wkładki topikowej w stanie
beznapięciowym;
– znamionowa zdolność zwarciowa 50 kA.
Rozłącznik izolacyjny
z bezpiecznikiem STVDO2
Rozłącznik typu STVDO2 (rys. 3) jest
aparatem modułowym z wymienną wkład-
ką topikową miniaturową DO2, przezna-
czonym do zabezpieczania instalacji elek-
trycznych mieszkaniowych i przemysło-
wych przed skutkami zwarć i przeciążeń.
Rys. 5.
ruchomego, przerwanie przepływu prądu
i odłączenie napięcia z wkładki topiko-
wej. Następnie należy wysunąć szufladkę
i wymienić przepaloną wkładkę topikową.
Otwarcie się styku ruchomego rozłącznika
umożliwia wymianę przepalonej wkładki
topikowej bez niebezpieczeństwa dotknię-
cia części będących pod napięciem. Jest
to bardzo ważne, gdyż aparat jest rów-
nież przeznaczony do użytku domowego,
tzn. przez osoby nie posiadające specjal-
nych kwalifikacji. Rozłączenie rozłącznika
STVDO2 i wyjęcie z niego wkładki topiko-
wej powoduje powstanie widocznej prze-
rwy izolacyjnej w obwodzie, dzięki czemu
i 50 A. W rozłączniku STVDO2 można sto-
sować również wkładki miniaturowe wiel-
Rys. 3. Rozłącznik izolacyjny z bezpiecznikiem
STVDO2 3p
Rys. 6. Wstawka kalibrowa STVDO2
TAbLIcA 1. Dane techniczne rozłączników bezpiecznikowych VLDO1
Prąd znamionowy
16 A
Prąd znamionowy wkładki top.
I
n
2 A, 4 A, 6 A, 10 A, 16 A,
Prąd zwarciowy ograniczony wytrzymywany, kA
50
Napięcie znamionowe izolacji,
U
i
400 V
Napięcie znamionowe,
U
n
230V/400 V AC
Napięcie znamionowe wkładki top.
U
400 V
Napięcie znamionowe udarowe izolacji,
U
d
6000 V
Kategorie użytkowania
AC 22
Trwałość łączeniowa i mechaniczna (cykli)
5000/10 000
- 5
o
C do + 40
o
C
Temperatura pracy
Stopień ochrony
IP 20
Przekrój przewodów przyłączeniowych
2,5 – 25 mm
2
Rodzaj zacisków
Tulejkowe
Rys. 4. Rozłącznik izolacyjny z bezpiecznikiem
STVDO2 - budowa
Kolor obudowy
RAL 7035
Elektroinstalator 1/2008
www.elektroinstalator.com.pl
Ei
A p a r a t u r a ł ą c z e n i o w a i z a b e z p i e c z a j ą c a
TAbLIcA 2. Dane techniczne rozłączników bezpiecznikowych STVDO2
Prąd znamionowy
TAbLIcA . Graniczne prądy zwarciowe (kA) przy współpracy bezpiecznika
topikowego (gG) i wyłącznika ETIMAT b
63 A
2 A, 4 A, 6 A, 10 A, 16A,
20 A, 25 A, 35 A, 63 A
Prąd znamionowy wyłącznika
Prąd znamionowy wkładki top.
I
n
In (A)
6
10
20
13
16
25
32
Prąd zwarciowy ograniczony
wytrzymywany, kA
50
20
0,6 0,5 0,5
Napięcie znamionowe izolacji,
U
i
400 V
25
1,1 0,9 0,8 0,7 0,6
230 V/400 V AC
110 V (2p) DC
Napięcie znamionowe,
U
n
35
1,8
1,7 1,4 1,4 1,2
50
2,5 2,5 2,2 2,2 2,1 1,9 1,8
Napięcie znamionowe wkładki top.
U
400 V
Napięcie znamionowe udarowe izolacji,
U
d
6000 V
3,4 3,3 3,1 3,0 3,0 2,9 2,6
63
Kategorie użytkowania
AC 22B, AC 23B(35A), DC 22B
Trwałość łączeniowa/ mechaniczna (cykli)
1500/8500
– nie ma potrzeby
stosowania główki
bezpiecznikowej;
– prawidłowy kon-
takt wkładki topiko-
wej jest zapewniony
poprzez odpowiedni
układ zacisków sprężynowych;
– możliwość plombowania w pozycji
zał. i wył. również bez włożonej wkładki
topikowej;
– kategorie pracy: AC 22B, AC 23B
(35 A), DC 22B;
– wymiana wkładki topikowej w stanie
beznapięciowym;
– barwny wskaźnik (oczko) zadziałania
wkładki topikowej;
– możliwość uzyskania selektywności
zwarciowej pomiędzy bezpiecznikami topi-
kowymi DO a wyłącznikami nadprądowym;
– znamionowa zdolność zwarciowa
50 kA.
DO2. Charakterystyki pasmowe (z normy)
czasowo-prądowe tych wkładek pokaza-
no na rys. 9 i 10. Jeżeli wkładka topikowa
o charakterystyce zwłocznej gG pracuje
w połączeniu szeregowym z wyłączni-
kiem nadprądowym (np. ETIMAT), to dla
określonego poziomu spodziewanego
prądu zwarciowego można uzyskać ich
zwarciową selektywną współpracę. W
tablicach 3-5 podano wzajemną zależ-
ność prądów znamionowych bezpiecz-
ników DO i wyłączników nadprądowych
ETIMAT w funkcji spodziewanego prądu
zwarciowego w kA. Podane w tablicach
wartości prądów zwarciowych są wartoś-
ciami granicznymi, przy których selektyw-
na współpraca pomiędzy bezpiecznikiem
i wyłącznikiem jest jeszcze możliwa. Dla
przykładu, bezpiecznik DO2 35 A gG
zabezpiecza wstępnie wyłącznik nadprą-
dowy ETIMAT o prądzie znamionowym
10 A i charakterystyce B (patrz tablica 3).
Czerwone strzałki pokazują, że w momen-
cie wystąpienia zwarcia i przy przepływie
prądu zwarciowego do wartości 1,7 kA
najpierw wyłączy wyłącznik nadprądo-
wy, bez zadziałania wkładki topikowej.
Aparaty działają selektywnie. Gdyby z
jakiejś przyczyny prąd zwarciowy przekro-
Temperatura pracy
- 5oC do + 40oC
Stopień ochrony
IP 20
Przekrój przewodów przyłączeniowych
2,5 – 35 mm
2
Rodzaj zacisków
Tulejkowe
Kolor obudowy
RAL 7035
Rys. 7. Wstawka redukcyjna STVDO2
kości DO1 pod warunkiem zastosowania
wstawki redukcyjnej STVDO1 pokazanej
na rys. 7.
Zalety rozłączników z bezpiecznikiem
STVDO2 są następujące
– możliwość przyłączania zasilania
zarówno „od góry” jak i „ z dołu”;
Selektywność zwarciowa aparatów
zabezpieczających
Jak już wcześniej wspomniano, w roz-
łącznikach VLDO1 i STVDO2 stosuje się
wkładki topikowe miniaturowe typu DO1 i
Rys. 9. Charakterystyki czasowo-prądowe t-I wkładek topikowych DO1 i
DO2
Rys. 10. Charakterystyki czasowo-prądowe t-I wkładek topikowych DO1
i DO2
Elektroinstalator 1/2008
www.elektroinstalator.com.pl
Ei
A p a r a t u r a ł ą c z e n i o w a i z a b e z p i e c z a j ą c a
TAbLIcA . Graniczne prądy zwarciowe (kA) przy współpracy bezpiecznika topikowego (gG)
i wyłącznika ETIMAT c
Prąd znamionowy wyłącznika
In (A)
10
20
6
13
16
25
32
20
0,6
0,5
0,5
1,1
0,8
0,8
0,7
0,5
25
1,7
1,6
1,2
1,2
1,1
35
50
2,3
2,2
2,0
2,0
1,8
1,7
1,3
63
3,4
3,2
3,0
3,0
2,9
2,8
2,7
TAbLIcA . Graniczne prądy zwarciowe (kA) przy współpracy bezpiecznika topikowego (gG)
i wyłącznika ETIMAT D
Prąd znamionowy wyłącznika
In (A)
6
10
13
16
20
25
32
Rys. 8. Styki pomocnicze PS STV
20
0,5
0,5
0,4
1,0
0,8
0,8
0,7
0,5
sygnalizacji zadziałania lub do obwodu
kontrolnego. Szerokość modułu aparatu
wynosi 9 mm. Pojemność zacisków do
przyłączania przewodów 0,75-1,5 mm
2
, a
największy prąd obciążenia 6 A w katego-
rii pracy AC 12.
25
35
1,7
1,6
1,2
1,1
1,1
50
2,2
2,2
2,0
1,9
1,8
1,7
1,2
3,3
3,1
3,2
3,0
2,8
2,7
2,5
63
czył wartość 1,7 kA, to zadziała wyłącznik
i również wkładka topikowa.
które montuje się do bocznej części roz-
łącznika za pomocą specjalnych zacze-
pów. Styki pomocnicze PS są produko-
wane w 3 układach – NO+NO, NZ+NZ,
NO+NZ (przy czym NO – styki normalnie
otwarte, NZ – styki normalnie zamknięte).
Można je wykorzystać np. do zdalnej
Ei
Inż. Roman Kłopocki
ETI Polam, Pułtusk
Wyposażenie dodatkowe
Do rozłączników STVDO2 są przezna-
czone styki pomocnicze PS STV (rys. 8),
Elektroinstalator 1/2008
www.elektroinstalator.com.pl
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Rozlaczniki bezpiecznikowe i rozłączniki izolacyjne z bezpiecznikami, Elektryka, Artykuły

Tematy