ROZDZIAŁ VII. Wyznaczanie mimośrodu stanowiska i celu, instrukcja G-1.5, Część I - osnowa szczegółowa II ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Strona: 52 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE © Copyright by GALL s.c. Katowice 2001
ROZDZIAŁ VII.
WYZNACZANIE MIMO
ĺ
RODU STANOWISKA I CELU
§ 19
Wyznaczanie mimo
Ļ
rodu stanowiska i celu na stoliku obserwacyjnym
1.
W celu okreĻlenia mimoĻrodu naleŇy odrzutowaę centr podziemnego znaku geodezyjnego (płyty) C i punkt
nacelowania S na arkusz centrowniczy rozpiħty na stoliku obserwacyjnym, a w przypadku sygnału triangulacyjnego
na arkusz rozpiħty na stoliku topograficznym. Arkusz powinien zawieraę nr i ewentualnie nazwħ punktu, datħ
pomiaru, zapisane liniowe wielkoĻci mimoĻrodu, kĢty dyrekcyjne oraz powinien byę włĢczony do operatu
technicznego.
2.
Rzutowanie przeprowadza siħ przy pomocy spoziomowanego teodolitu z trzech stanowisk rozmieszczonych
równomiernie w horyzoncie, odległych od punktu około 1,5 wysokoĻci stolika obserwacyjnego lub punktu
nacelowania.
Rzutowanie centra płyty znaku geodezyjnego i punktu celu na arkusz rozpiħty na stoliku obserwacyjnym oraz
wyznaczanie elementów mimoĻrodu podano poniŇej.
Nad centrem płyty ustawia siħ statyw z tarczĢ celowniczĢ i centruje pionem optycznym. Z wybranego stanowiska
celuje siħ na tarczħ, zamocowuje Ļrubħ zaciskowĢ i kieruje lunetħ na stolik, gdzie druga osoba, według wskazówek
podawanych przez obserwatora, tak przesuwa pionowo ustawiony centrownik triangulacyjny (ostro zakoıczony prħt
stalowy o długoĻci około 0,3 metra z libelĢ sferycznĢ na górnym jego koıcu), aby jego obraz pokrył siħ z kreskĢ
pionowĢ siatki kresek lunety teodolitu. Centrownik ustala siħ najpierw przy krawħdzi bliŇszej instrumentu i odkłuwa
punkt C
1a
, a nastħpnie na dalszej, gdzie odkłuwa siħ punkt C
1a
(
rys. 17
). Nastħpnie skieruje siħ lunetħ na punkt
nacelowania (tarcze celownicze, Ļwiecħ wieŇy triangulacyjnej) i w podobny sposób wyznacza siħ na krawħdziach
arkusza punkty S
1a
i S'
1a
. Po obrocie lunety instrumentu przez zenit czynnoĻci podane powyŇej powtarza siħ i
otrzymuje punkty C
1b
i C'
1b
i punkty S
1a
i S'
1a
. Przy prawidłowo wykonanym rzutowaniu prosta C
1a
- C'
1a
powinna
byę równoległa do prostej C
1b
- C'
1b
Ta sama zaleŇnoĻę powinna zachodzię dla prostych S
1a
- S'
1a
. oraz S
1b
- S'
1b
. Przez Ļrodki odcinków C
1a
- C
1b
i
C'
1b
wykreĻla siħ prostĢ, która jest Ļladem płaszczyzny pionowej przechodzĢcej przez centr znaku geodezyjnego.
Opisane czynnoĻci powtarza siħ na dwóch pozostałych stanowiskach teodolitu. Po wykreĻleniu Ļladów trzech
płaszczyzn pionowych przechodzĢcych przez centr znaku podziemnego (płyty) oraz Ļladów trzech płaszczyzn
pionowych przechodzĢcych przez punkt nacelowania, otrzymuje siħ na arkuszu centrowniczym dwa trójkĢty
błħdów. ĺrodki ciħŇkoĻci tych trójkĢtów przyjmuje siħ jako rzut centra C znaku geodezyjnego i rzut punktu
nacelowania S na arkusz centrownicy.
Na stoliku obserwacyjnym wieŇy triangulacyjnej z rozpiħtym - nie poruszonym arkuszem centrowniczym naleŇy tak
ustawię instrument (teodolit, dalmierz), aby oĻ pionowa instrumentu przechodziła przez wyznaczony na arkuszu
centrowniczym punkt C (stanowisko centryczne). W przypadku gdy nie jest to moŇliwe (np. instrument znajdowałby
siħ zbyt blisko krawħdzi płyty stolika lub celowa przebiegałaby zbyt blisko elementów konstrukcyjnych wieŇy) naleŇy
instrument ustawię w innym dogodnym do obserwacji punkcie ekscentrycznym E. Przy centrycznym ustawieniu
instrumentu nad punktem oraz przy wyznaczaniu stanowiska ekscentrycznego naleŇy posługiwaę siħ przyrzĢdem
centrowniczym (o stro zakoıczony prħt z gałkĢ i libelĢ sferycznĢ wkładany do otworu w Ļrubie sprzħgajĢcej
instrument z podstawkĢ wieŇowĢ firmy Wild, lub na stałe połĢczony ze ĻrubĢ sprzħgajĢcĢ instrument z podstawkĢ
firmy Zeiss), którym nakłuwa siħ na arkuszu centrowniczym rozpiħtym na płycie stolika obserwacyjnego rzut centra
C, lub punkt ekscentryczny E. Na arkuszu centrowniczym łĢczĢc punkt E z punktem C otrzymuje siħ liniowĢ
wielkoĻę mimoĻrodu stanowiska (e
C
), natomiast łĢczĢc punkt S z punktem C otrzymuje siħ liniowĢ wielkoĻę
mimoĻrodu celu (e
S
). WielkoĻci e
C
i e
S
mierzy siħ przymiarem z podziałem milimetrowym, zaokrĢglajĢc wynik do
pełnych milimetrów. KĢt dyrekcyjny mimoĻrodu stanowiska
Q
, o wierzchołku w punkcie E, jest mierzony od kierunku
e
C
do kierunku obranego za poczĢtkowy, zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Jednym ramieniem kĢta
dyrekcyjnego
Q
jest odcinek e
C
, drugie ramiħ tego kĢta uzyskuje siħ przy uŇyciu przeziernika stolikowego
wykreĻlajĢc kierunek od punktu E do jednego z punktów sieci.
Dla kontroli naleŇy jeszcze wyznaczyę kierunki z punktu E do dwóch dowolnych punktów sieci, dobrze widocznych
gołym okiem. Kontrola ta polega na porównaniu kĢtów pomiħdzy kierunkami wyznaczonymi przeziernikiem z kĢtami
pomiħdzy kierunkami zaobserwowanymi teodolitem.
Strona: 53 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE © Copyright by GALL s.c. Katowice 2001
KĢty
Q
1
,
Q
i
,
Q
j
mierzy siħ przenoĻnikiem kĢtowym z dokładnoĻciĢ 20
c
(przykład podano dalej). WartoĻę kĢta
dyrekcyjnego okreĻla siħ według wzoru:
gdzie:
K
i
, K
j
- kierunki pomierzone teodolitem na stanowisku E.
WartoĻci
Q
1
,
Q
i
- K
i
,
Q
j
- K
j
nie powinny róŇnię siħ wiħcej niŇ 40
c
od wartoĻci
Q
1Ļr
.
KĢt dyrekcyjny
y
o wierzchołku w punkcie S, liczony od kierunku eS do kierunku pierwszego wyznacza siħ tak
samo jak kĢt dyrekcyjny
Q
(patrz przykład).
Rysunek 17.
3.
Przykład
Pomiar mimoĻrodu na arkuszu centrowniczym (
rys. 17
)
Nr punktu - 343
Stanowisko – mimoĻrodowe,
Cel - mimoĻrodowy.
Przyjħto za pierwszy kierunek na punkt 349
Z pomiaru na arkuszu centrowniczym:
Strona: 54 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE © Copyright by GALL s.c. Katowice 2001
Q
1
= 74,3
g
,
Q
2
= 134,2
g
,
Q
3
= 224,8
g
,
y
1
= 35,0
g
,
y
2
= 103,2
g
,
y
3
= 185,2
g
,
Dane z dziennika kĢtów:
K
1
= 0,0
g
K
2
= 68,6
g
K
3
= 150,0
g
.
Obliczenie Ļrednich wartoĻci kĢtów dyrekcyjnych:
Wyniki pomiarów wykonanych na arkuszu centrowniczym oraz obliczenie Ļrednich wartoĻci kĢtów dyrekcyjnych
naleŇy zapisaę na skraju arkusza centrowniczego.
§ 20
Wyznaczenie mimo
Ļ
rodu punktów ekscentrycznych metod
Ģ
po
Ļ
redni
Ģ
1.
W wypadku obserwacji z punktów ekscentrycznych (
§ 5
, ust.12 i
§ 13
, ust. 4) zlokalizowanych na parapetach okien
lub na balkonach budowli stałych (wieŇe koĻcielne, ratuszowe itp.), mimoĻród stanowiska wyznacza siħ drogĢ
pomiaru poĻredniego z dwóch baz (zał. 14).
OdległoĻci koıców baz do centra punktu i stanowiska mimoĻrodowego powinny byę wiħksze od podwójnej
wysokoĻci budowli, na której zlokalizowany jest punkt geodezyjny (
rys. 18
).
Pomiar poĻredni mimoĻrodu punktów usytuowanych na budowlach stałych powinno siħ wykonywaę podczas
pomiaru siatki przeniesienia. Przy projektowaniu punktu ekscentrycznego oraz siatki przeniesienia naleŇy dĢŇyę
aby:
- długoĻci baz były wiħksze od długoĻci celowych do punktu centrycznego i stanowiska mimoĻrodowego,
- bazy b
1
, b
2
połoŇone były w przybliŇeniu równolegle do elementu liniowego mimoĻrodu e
C
,
oraz, aby były zachowane dokładnoĻci pomiaru wymienione w
§ 18
ust. 4, p.2.
2.
Obliczenie mimoĻrodu punktu ekscentrycznego metodĢ poĻredniĢ najwygodniej jest wykonaę według niŇej
podanych wzorów:
Obliczenia naleŇy wykonaę dwukrotnie w oparciu o bazħ b
1
oraz o bazħ b
2
(
rys. 18
). Jako ostateczne wartoĻci
naleŇy przyjĢę
Strona: 55 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE © Copyright by GALL s.c. Katowice 2001
oraz kĢt
na podstawie którego oblicza siħ wartoĻci kĢtów dyrekcyjnych
Q
1
i
Q
2
Rysunek 18.
§ 21
Pomiar mimo
Ļ
rodu punktów ekscentrycznych
1.
W wypadku obserwacji z punktów ekscentrycznych zlokalizowanych w terenie (stanowisko naziemne, stanowisko
podwyŇszone) mimoĻród stanowiska i celu wyznacza siħ pomiarem bezpoĻrednim.
2.
LiniowĢ wielkoĻę ekscentru (
rys. 19
) naleŇy mierzyę w obu kierunkach (tam i z powrotem) w dobrych warunkach
pomiarowych dalmierzem elektrooptycznym z błħdem Ļrednim nie wiħkszym od 0,01 m.
Do pomierzonych długoĻci e
C
, e
S
naleŇy wprowadzię poprawki K
a
, K
s
i K
f
, a nastħpnie zredukowaę je na poziom
(patrz
§ 17
).
Strona: 56 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE © Copyright by GALL s.c. Katowice 2001
Rysunek 19.
3.
Na stanowisku obserwacyjnym (teodolitu lub dalmierza) oraz na stanowisku celu (stanowisko tarczy celowniczej lub
zwierciadła) wzglħdem kierunku przyjħtego za pierwszy (K = 0,0000
g
) naleŇy zmierzyę teodolitem
jednosekundowym w trzech seriach z błħdem Ļrednim nie wiħkszym od 6
cc
(2") kĢty dyrekcyjne
Q
1
,
y
1
.
KĢty dyrekcyjne stanowiska i celu wzglħdem pozostałych kierunków pomierzonych na stanowisku ekscentrycznym
uzyskuje siħ zgodnie z wzorem
gdzie:
K
i
, K'
i
- kierunki pomierzone na stanowiskach P
1
Eks P
2
Eks; przy czym
K
1
=0,0000
g
, K'
1
=0,0000
g
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

ROZDZIAŁ VII. Wyznaczanie mimośrodu stanowiska i celu, instrukcja G-1.5, Część I - osnowa szczegółowa II ...

Tematy