rozwoj zrownowazony w budownictwie przeglad inicjatyw ue i prac normalizacyjnych, Budownictwo

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Dr inŜ. Sebastian WallInstytut Techniki BudowlanejZesp ds. Harmonizacji Technicznejółw BudownictwieRozwój zrównowaŜony w budownictwie – przegląd inicjatyw Unii Europejskiej i pracnormalizacyjnych.1. Wykaz skrótówBT – Technical Board – Rada TechnicznaBWR – Basic Works Requirement – Wymaganie ZasadniczeCEN – European Committee for Standardization – Europjski Komitet NormalizacyjnyCPD – Construction Products Directive – Dyrektywa dot. wyrob budowlanychówówCPR – Construction Products Regulation – Rozporządzenie dot. wyrob budowlanychEMAS – Eco – Management and Audit Scheme – System Ekozarządzania i AudytuEMAT - Economically Most Advantageous Tender – kryteria oferty najbardziej korzystnejekonomicznieEN/EC – EN Eurocode - EurokodEPBD – Energy Performance of Buildings Directive – Dyrektywa dot. charakterystykienergetycznej budynkówER – Essential Requirement – Wymaganie PodstawoweGPP – Green Public Procurement – Zielone Zamówienia PubliczneIPP – Integrated Product Policy – Zintegrowana Polityka ProduktowaISO – International Organisation for Standardization – Międzynarodowa OrganizacjaNormalizacyjnaKE – Komisja EuropejskaKT – Komitet TechnicznyLCA – Life Cycle Analisys – Analiza CykluśyciaLCC – Life Cycle Cost –Koszt CykluśyciaLMI – Lead Market Initiative – Inicjatywa Rynkw PionierskichóóOŹE – OdnawialneŹrdło EnergiiPKN – Polski Komitet NormalizacyjnyRSL – Reference Service Life – czasŜyciawyrobu w warunkach odniesieniaSDS – Sustainable Development Strategy – strategia zr wnowaŜonego rozwojuóTC – Technical Committee – Komitet TechnicznyTR – Technical Report – Raport TechnicznyUE – Unia EuropejskaWG – Working Group – Grupa Robocza2. WstępDefinicjarozwoju zrównowaŜonego – rozwoju pozwalającego na spełnienieteraźniejszych potrzeb bez naraŜania na szwank moŜliwości spełniania potrzeb przez przyszłepokolenia– odnosi się do wielu obszar w działalności człowieka, między innymi doóóbudownictwa. W przypadku rozpatrywania zagadnień rozwoju zr wnowaŜonego w1budownictwie naleŜy wyrŜnićtrzy grupy aspekt w:środowiskowe,socjalne (społeczne) ióóekonomiczne (Rysunek 1). Aspektyśrodowiskowe(w szczególności związane z emisjąódwutlenku węgla i zapotrzebowanie na energię pierwotną) były i są przedmiotem zar wnoszerokiej gamy opracowań naukowych jak i prac normalizacyjnych. Aspekty społeczne iekonomiczne były dotychczas, z uwagi na trudności w ustaleniu jasno definiowalnych ikwantyfikowalnych wskaźników, obiektem mniejszego zainteresowaniaświatanauki iótechniki. Poszczególne aspekty zr wnowaŜonego rozwoju (grupy aspektw) są przedmiotemóakt w i inicjatyw legislacyjnych Unii Europejskiej. Ostatnio jednak coraz więcej regulacjióodnosi się do całego obszaru zr wnowaŜonego budownictwa, stwarzając jednocześnieózapotrzebowanie na nowe dokumenty normalizacyjne.Rysunek 1: Aspekty rozwoju zrównoważonego w budownictwie3. AspektyśrodowiskoweAspektyśrodowiskoweto aspekty związane z obiektem budowlanym w pełnym cykluŜycia,mogące spowodować zmiany wśrodowisku.Wśr d aspekt wśrodowiskowychóónajczęściej wymienia się potencjał wzmacniania efektu cieplarnianego i potencjał niszczeniawarstwy ozonowej, potencjał wytwarzania ozonu, eutrofizacji i zakwaszania, mikroklimat,zapotrzebowanie na energię pierwotną, wytwarzanie odpadów, emisja substancjiniebezpiecznych, zuŜycie wody i inne aspekty wpływające naśrodowiskoglobalne i lokalne.ZuŜycie energii pierwotnej i emisja gazów cieplarnianychZ uwagi na rosnącąświadomośćproblemu nadmiernego zuŜycia energii i związanej ztym emisji gaz cieplarnianych do atmosfery powstał szeroki zakres dokument w UEówózwiązanych z energetycznym (a zatem ekologicznym) aspektem rozwoju zr wnowaŜonego wóbudownictwie.2Zgodnie z danymi Komisji Europejskiej budynki są odpowiedzialne za 42% zuŜyciaenergii i 35% emisji gazów cieplarnianych w skali Unii Europejskiej. W ramachprzeciwdziałania zmianom klimatu konieczne jest zatem wprowadzenie zmian w zakresieprojektowania, budowy, eksploatacji i rozbi rki budynk Odnosi się to głwnie do:óów.ó•obniŜenia zapotrzebowania na ciepło, chł d i energię elektryczną,ó•wykorzystania niekonwencjonalnych i odnawialnychźrdeł energii,ó•zwiększenia sprawności wyposaŜenia i system wykorzystywanych do ogrzewania,ówwentylacji i klimatyzacji budynków,•zmian zachowań uŜytkowników,•zmian podejścia do systemu projektowania,•optymalizacji architektury budynków,•minimalizacji emisji gazw cieplarnianych (poza CO2).óJednym z pierwszych aktw mających na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla doóatmosfery była dyrektywa 93/76/EWG [1] dotycząca poprawy efektywności energetycznej.Zwracała ona uwagę na konieczność poprawy efektywności energetycznej między innymi wbudownictwie, z naciskiem na potrzebę prowadzenia usług audytorskich, izolacji termicznejbudynk i odpowiedniego sposobu naliczania koszt w. Kolejnym waŜnym dokumentemówókształtującym politykę energetyczną państw europejskich był podpisany w 1997 roku protokółz Kioto [2]. Nakłada on na poszczególne kraje określone cele ilościowe dotyczące redukcjiemisji gaz cieplarnianych do atmosfery. Akt ten wym zmiany nie tylko w zakresieówógłenergetyki zawodowej, ale takŜe w obszarze budownictwa.NajwaŜniejszym aktem UE odnoszącym się do aspektu energetycznego budownictwajest wdraŜana obecnie dyrektywa 2002/91/WE [3]. Ma ona na celu poprawę charakterystykienergetycznej budynków nowych oraz istniejących poprzez wprowadzenie obowiązkuopracowywania dla nich tzw.świadectwcharakterystyki energetycznej mogących nabraćznaczenia dla konsumenta na rynku pierwotnym i wt rnym. Dla budynk o powierzchnióów2większej niŜ 1000m oznacza to takŜe konieczność opracowania rekomendacji mającychpolepszyć wynik certyfikacji. Dyrektywa EPBD (Energy Performance of Buildings Directive)nakłada takŜe obowiązek prowadzenia cyklicznej kontroli kotł w centralnego ogrzewania ióukład klimatyzacyjnych, co moŜe poprawić sprawność tych system w całym okresie ichówóweksploatacji. Dodatkowym elementem jest wprowadzenie obowiązku weryfikacji kwalifikacjios wykonującychświadectwa,co miałoby gwarantować odpowiednią ich jakość. EuropejskióbKomitet Normalizacyjny (CEN) wspomaga implementację dyrektywy 2002/91/WE poprzezopracowany pakiet norm.3We wniosku Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2008 r. [4]przedstawione zostały podstawowe zmiany, kt re mają zostać wprowadzone do treściódyrektywy 2002/91/WE. Proponowane zmiany powinny wpłynąć na:•••ObniŜenie konsumpcji energii o 5-6% do roku 2020Zmniejszenie emisji CO2o 4-5% do 2020 r.Zwiększenie zatrudnienia bezpośrednio związanego z certyfikacją, a takŜe wówprzemyśle (produkcja wyrob stosowanych w budynkach energooszczędnych).Modyfikacje treści samej dyrektywy będą oznaczać:•Ustalenie minimalnych wymagań odnośnie charakterystyki energetycznej –óopracowanie przez Komisję wielokryterialnej metodyki por wnawczej•Promowanie alternatywnychźrdeł energiió•Usunięcie wyłączeń części budynk objętych renowacjami z obszaru wymagańówdyrektywy•Promowanie budynk niskoenergetycznych i o zerowej emisji dwutlenku węglaów•Wymaganie opracowaniaświadectwadla budynków, w kt rych więcej niŜ 250 m2ózajmowane jest przez władze publiczne (najpóźniej do końca 2010 roku)•Wyjaśnienia dotyczące częstotliwości przegląd system klimatyzacji i ogrzewaniaówów•Promowanie połączenia certyfikacji budynk z zachętami finansowymi.ówW Polsce, podstawowe wymagania odnośnie charakterystyki energetycznej budynku ijego element w zamieszczone są w Rozporządzeniu w sprawie warunk technicznych jakimóówpowinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [5]. Z kolei uwzględnienie efektywnościenergetycznej na etapie eksploatacji budynku moŜliwe będzie gł wnie przy wykorzystaniuónarzędzia oceny w postaciświadectwacharakterystyki energetycznej budynku. Na podstawiedanych charakterystyki techniczno – uŜytkowej budynku, sposobu wykorzystania,klimatycznych warunk odniesienia, przy wykorzystaniu metodyki obliczeniowej, określa sięówobliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną pozwalające na pokryciepotrzeb ogrzewania, chłodzenia, wentylacji, przygotowania ciepłej wody uŜytkowej, a takŜe,w przypadku budynk uŜyteczności publicznej, oświetlenia. Wynikiem obliczeń jest wartośćówwskaźnika EP [kWh/m2*rok]. Zgodnie z Prawem budowlanym [6] wdraŜającym dyrektywę2002/91/WE, od 1 stycznia 2009 r. opracowanieświadectwacharakterystyki energetycznejjest obowiązkowe dla wszystkich nowopowstałych nieruchomości. System ma w załoŜeniupozwalać na przeprowadzanie por wnań efektywności energetycznej pomiędzy poszczegóólnymibudynkami. Program certyfikacji energetycznej budynk odnosi się takŜe do budynkówóweksploatowanych (wymaganie wystawianiaświadectwaprzy obrocie handlowym) orazpoddawanych modernizacji (mogącej wpłynąć na charakterystykę energetyczną budynku.Dodatkowe narzędzie na rynku krajowym moŜe stanowić system audyt wóenergetycznych wprowadzonych w Polsce Ustawą o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych z 1998 r. [7] (Dz. U. Nr 162 /98, 76/2001), zastąpioną ustawą o wspieraniutermomodernizacji i remont w z 2008 r. (Dz. U. Nr 223 poz. 1459) [8]. Audyty energetyczneósą opracowaniami ekonomiczno – inŜynierskimi pozwalającymi na wyb najbardziejór4korzystnego wariantu termomodernizacji budynku. Opracowane takie jest podstawą dowspółfinansowania przedsięwzięcia przez Bank Gospodarstwa Krajowego.Dyrektywa 93/76/EWG została uchylona dyrektywą 2006/32/WE [9] w sprawieefektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Dyrektywa ta odnosisię gł wnie do rynku energetyki zawodowej oraz efektywności końcowego wykorzystaniaóenergii w sferze przemysłowej, nie pomijając jednak aspekt w związanych z energią wóbudynkach. Jednym z element w dyrektywy jest umoŜliwienie wykonywania audyt wóóenergetycznych, kt re mogą być zastąpione certyfikacją zgodną z EPBD.óKolejnym istotnym dokumentem podkreślającym wagę sfery energetycznej rozwojuzr wnowaŜonego w budownictwie jest „Plan działania na rzecz racjonalizacji zuŜycia energii”óó[10]. Ma on na celu mobilizację społeczeństwa i decydent w dla polepszenia efektywnościenergetycznej infrastruktury. Budownictwo wymienione jest jako element infrastrukturydysponujący największym potencjałem redukcji zuŜycia energii (od 27% dla budownictwamieszkaniowego do 30% dla budynk uŜyteczności publicznej do 2020 roku). Cel ten maówóówzostać osiągnięty poprzez zwiększanie efektywności energetycznej wyrobw i budynk (min.poprzez wprowadzenie minimalnych wymagań odnośnie charakterystyki energetycznej).Działania mają być wspomagane przez finansowanie energooszczędności, zachętyekonomiczne oraz zwiększanieświadomościuŜytkowników.ówką mówiącą o potencjalnych kierunkach rozwoju budownictwa wWaŜną wskazaspekcie energetycznym jest treść komunikatu „Poprawa efektywności energetycznej przezzastosowanie technologii informacyjno – komunikacyjnych” [11]. W dokumencie zwraca sięuwagę na role technologii ICT w poprawie efektywności energetycznej gospodarki min.poprzez zastosowania w inteligentnych energooszczędnych domach i budynkach,wyposaŜonych w zaawansowane i elastyczne systemy zarządzania energią optymalizującecharakterystykę energetyczną a takŜe wprowadzenie energooszczędnego oświetlenia.Cele ilościowe dotyczące wykorzystywania energii zeźrdeł odnawialnych stawiane sąów politykach ogólnoeuropejskich. Zgodnie z treścią „Mapy Drogowej rozwoju OŹE” [12]polityka UE wpłynie na znaczny rozw generator w wiatrowych (mogących być lokalnymiójóźrdłami energii dla obiekt w budowlanych), kolektor w słonecznych, czy pomp ciepła (nieóóówchodzących de facto w obszar definicji energii odnawialnej). Wobec faktu, iŜ największypotencjał wzrostu planowany jest wobec spalania biomasy dla cel w grzewczych naleŜyózdawać sobie sprawę z ograniczenia podaŜy tego nośnika energii związanego z rosnącympopytem na „zieloneświadectwa”na rynku energii elektrycznej. Kolejne wymagania wiązanesą takŜe z projektem wprowadzenia dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii zeźrdeł odnawialnych [13]. Wobec przewidywanych trudności z wypełnieniem cel w stawianychóów tym zakresie przed UE dokument prezentuje bardziej kompleksowe podejście promującewykorzystanie OŹE takŜe w budynkach, poprzez chociaŜby wprowadzenie przez państwaczłonkowskie obowiązku stosowania rozwiązań zapewniających minimalny udział zielonejenergii w budynkach nowych lub poddawanych gruntownej renowacji.5 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

rozwoj zrownowazony w budownictwie przeglad inicjatyw ue i prac normalizacyjnych, Budownictwo

Tematy