Ruch i rytm wspierający rozwój dziecka z róznymi deficytami, Niepełnosprawność, Niepełnosprawność ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->1Marzena BuchnatUniwersytet im.A.MickiewiczaZakład Pedagogiki SpecjalnejPoznańRuch i rytm wspierający rozwój dziecka z rożnymi deficytamiPatrząc na różne formy aktywności dzieci bez względu na możliwości rozwojowe,można zaobserwować ich charakterystyczną cechę: wszystkie one wykorzystują ruch. Ma onoczywiście bardzo różnoraki zakres, często określony indywidualnymi możliwościami danegodziecka,najczęściej przyjmujący postać ruchu naprzemiennego czyli angażującego obiestrony ciała. Ta swobodna aktywność ruchowa dziecka z reguły przyjmuje formę zabawy.Zabawy, która w przypadku np. dzieci autystycznych często jest jednym z nielicznychśrodków ich porozumiewania się i osiągania porozumienia z otoczeniem. Jest formąwyrażania własnych przeżyć, ale i najlepszą metodą przyswajania wiedzy o sobie samym iotaczającej rzeczywistości. Ruch daje dzieciom radość i wzbogaca ich rozwój. Niestety wrazz wiekiem na ruch dziecka jest zwracana coraz mniejsza uwaga, zostaje ona skoncentrowanagłównie na rozwoju poznawczym. Często ruch w procesie przyswajania wiedzy jestsprowadzony jedyniedo czynności siedzenia z pominięciem jego eksploracyjnychmożliwości, co przynosi stratę w poszerzeniu potencjału dziecka. Szczególnie istotnewydaje się to stwierdzenie w stosunku do dzieci z różnymi deficytami, u których możliwośćosiągnięcia rozwoju na jak najwyższym poziomie jest związana ze szczególną stymulacją iwykorzystaniem wszystkich dostępnych zasobów dziecka, w tym również ruchu.2Właśnie wpływ ruchu na prawidłowy rozwój dziecka stał się podstawą opracowaniaprzez D.Dziamską systemu kształcenia i terapii „Edukacja przez ruch”. Jest oczywiście wielemetod, które swoje założenia terapeutyczne opierają między innymi na ruchu, np. metodaRuchu Rozwijającego W.Sherborne, Metoda Dobrego Startu M.Bogdanowicz, metodaintegracji sensorycznej, czy kinezjologii edukacyjnej.„Edukacja przez ruch”tworzy system form i metod kształcenia oraz terapii, którawykorzystuje naturalny spontaniczny ruch organizmu w procesie jego rozwoju. Głównezałożenia systemu opierają się na metodzie integracji sensorycznej i kinezjologii edukacyjnej.System ten połączył aspekt terapeutyczny z kształcącym. Praca nim polega na wykonywaniuodpowiednich ćwiczeń, wykorzystujących naturalny ruch dziecka, który najczęściejprzyjmuje charakter naprzemienny. Ruchwykonywany jest przy odpowiednio dobranejmuzyce, wyznaczającej rytm i wyzwalającej naturalną potrzebę aktywności dziecka.Połączenie ruchu z poznawaniem nowego otoczenia, samego siebie, odbywa się poprzezzabawę o charakterze poznawczym. Podczas ruchu dzieci wykonują pewną czynność (np.rysują, malują, składają papier), która stanowi element zabawy i pozwala dziecku zdobywaćnowe doświadczenia. Dzieci podczas zabaw połączonych tematycznie ze sobą, wykonująróżne prace, które w końcowym etapie zajęć stworzą całość. Dziecięcy wytwór jestwykorzystywany do dalszej pracy z dziećmi,stanowielement poznawczy, daje nowyichmateriał, który można doświadczać, analizować, syntetyzować przez co poszerzawiadomości i pozwala na ćwiczenie nowych umiejętności. Z uwagi na fakt, że dzieckosamodzielnie wykonało tę pracę, zostaje zaspokojona jego potrzeba samorealizacjiorazbuduje się w nim poczucie sukcesu. Określone ćwiczenia systemu pełnią różne funkcje,dlatego ich dobór powinien wynikaćz zaplanowanego działania na rzecz rozwojukonkretnych form aktywności z uwzględnieniem możliwości rozwojowych poszczególnych3dzieci w zakresie fizycznym, psychicznym, społecznym i emocjonalnym. System „Edukacjaprzez ruch” zawiera następujące formy ćwiczeń:-„graficzne ćwiczenia wpływające na stabilizację lateralną, wykonywane na małej iwielkiej płaszczyźnie jedną ręką;-graficzne ćwiczenia wpływające na synchronizację pracy mózgu wykonywane namałej i wielkiej płaszczyźnie oburącz;-graficzne ćwiczenia wpływające na równoważenie lateralne wykonywane na małej iwielkiej płaszczyźnie raz jedną, raz drugą ręką;-ćwiczeniamanipulacyjne wspomagające sprawność dłoni, ręki, nogii całegoorganizmu z wykorzystaniem zabawek dydaktycznych, które pomagają w uzyskaniukoncentracji;-ćwiczenia rytmicznej manipulacji z wykorzystaniem zabawek dydaktycznych,wpływające na równoważenie lateralne organizmu;-ćwiczenia spontanicznego ruchu całego ciała jako formy pozawerbalnej komunikacjiwspomagające koncentrację i polisensoryczne poznawanie.” Dziamska (2005, s.16)Powyższe ćwiczenia, aby mogły tworzyć zajęcia przeznaczone dla dzieci wymagająodpowiedniej obudowy metodycznej. W trakcie każdych zajęćprowadzonych wedługsystemu „Edukacja przez ruch” powinny wystąpić następujące elementy. Ćwiczenia graficznelub manipulacyjne wykonywane rytmicznie wykorzystujące optymalnie ruch całego ciała.Podczas wykonanych ćwiczeń dziecibudują swoje dzieło, kartę pracy,swobodniekorzystając z wszelakich technik plastycznych. Później następuje zestawienie wytworówdzieci w jedną zespołową pracę, dyskusja nad efektami, prowadząca do wnikliwej analizy,wyciągnięcia wniosków, oceny i dalszego planowania aktywności podczas zajęć. Systemzakłada, że praca ma charakter grupowy. Można jednak przeprowadzać zajęcia w diadzieterapeuta – dziecko, czy rodzic – dziecko. Bez względu jednak na formę pracy, indywidualną4czy grupową, każde zajęcia prowadzone według założeń tego systemu powinny realizowaćmodel holistycznego rozwoju człowieka. Co oznacza, że czynności wykonywane przez dziecipodczas zajęć wspomagają ich rozwój fizyczny, emocjonalny, społeczny i poznawczy.Koło holizmu. Dziamska (2005, s.19)Oprócz zapewnienia holistycznego wymiaru prowadzonych zajęć ( w którym ma pomóc kołoholizmu), podstawą ich prawidłowego przeprowadzenia jest dbałość o takie zaplanowanieaktywności ruchowej dzieci, by świadomie zintegrować ruch całego organizmu. W celusprawdzenia tej zależności nauczyciel, terapeuta, rodziczaznacza na kole integracjisensorycznej, jakie części ciała zostały uaktywnione, co w konsekwencji pozwala naobiektywną ocenę aktywizacji ruchowej dziecka podczas zajęć.5Koło integracji sensorycznej. Dziamska (2005, s.10)Istotny jest także odpowiednio dobrany temat zajęć, który stworzy dziecku wartościowe poledoświadczeń stymulujące jego wszechstronny rozwój.Ze względu na swoją specyfikę system „Edukacja przez ruch” wydaje się szczególnieprzydatny we wspomaganiu rozwoju dzieci o nieharmonijnym rozwoju, z mikrodeficytamirozwojowymi, jak również dzieci niepełnosprawnych, ponieważ doskonale komponuje się zpotrzebami osób niepełnosprawnych.Pierwszą kwestią na jaką chciałam zwrócić uwagę to ruch, który stanowi głównezałożenie tego systemu. Podczas ruchu człowiek zbiera informacje płynące z samego [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Ruch i rytm wspierający rozwój dziecka z róznymi deficytami, Niepełnosprawność, Niepełnosprawność ...

Tematy