Ryzyko ubezpieczeniowe, SGH, Ubezpieczenia - Szumlicz

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MarcinKawińki
Ryzyko ubezpieczeniowe
ZaJŁaowkimmożnapryjąć,żeubepiecenietourądeniegopodarce„apewniającepokrycie
pryłychpotrebmajątkowych,wywołanychupocególnychjednotekpredarenia losowe
odzna-cająceipewnąprawidłowocią,wdroderołożeniaciżarutegopo-krycia na wiele
jednotek,którymagrażająteamedarenialoowe”
Ubezpieczenie charakteryzuje ierokimobarempotencjalnychatoowań,choćniejetwolne
odograniceń,którewynikająje-gokontrukcjiiaad,najakichiopieraUbepiecenie
intytucjonalnieopierainawpólnocieryyka,któramożebyćorganiowanawróżnorakipoób
Od poobu organiacji wpólnoty ryyka uależnione ą prawa i obowiąki jej cłonków
Racjonalnoćużyciaubepieceniawdużejmierejetuależnionaodcharakterystyki ryzyka, które
podlega ubezpieczeniu. Ubezpieczenie funkcjonuje w oparciu o tzw. zasady ubezpieczeniowe.
Konsekwencja ich stosowania determinuje charakterubepieceniaijetwdużejmiereuależniona
odjegoprenaceniaGłównymcynnikiemróżnicującymjetcelatoowaniametody/techniki
ubepieceniowejoraakt,cyątoubepieceniapublicne,cyteżubepieceniaprywatne
Powyżecele, warunki i sposoby użyciametody/technikiubepieceniowejwpływaćmogąna
aadnoćatoowaniaubepieceniaOcenyracjonalnocimożnadokonaćpryużyciukryterium
kutecnoci
ieektywnoci,ropatrywanychwkalimikroimakro,tjgdydotycąpojedynczych ubezpieczonych
oracałegoytemu
1.
Ryzyko
Pojcieryykajetobecnewwielunaukach,któredeiniująjewależnociodwłanychpotreb
Dlatego wytpujące deinicje ryyka obejmują jego różne obary Tak utylitarne podejcie
spowodowało,żeryykoniedocekałoiogólnej, powszechnie akceptowanej definicji. Nie stanowi
tojednaktrudnocioileniepróbujeitoowaćwymienniedeinicji,charakterytycnychdla
okrelonychdycyplin
Ryykopoiadawjykupolkimkonotacjenegatywne, jako rezultat ludzkiego niepokoju przed tym
co nieznane. Postrzeganie ryzyka jako zjawiska negatywnego jest charakterystyczne dla polityki
połecnejiubepieceńiwtymkontekciebdieroważanewtejpracy
1.1.
Ryzyko ubezpieczalne
W ubezpieczeniach ryzyko definiujeijakoagrożeniedareniem,któregowytąpieniemoże
powodowaćtratwaobachlubutratpodiewanychkoryciJednympodtawowych
warunków zasto-owania rowiąań ubepieceniowych jet tw ubepiecalnoć ryyka (tj.
możliwoćicelowoćatoowaniatechnikiubepieceniowej)Ryy-kotakiepowinnobyćcyte,
losowe, prewidywalne,miećwymiarinanowy,arealiacjaryykapowinnadotycyćtylko
niewielkiejcciubepieconychZakreywarunkówokrelającychubepiecalnoćpodawanyw
literaturepredmiotuądoćpodobne,ctonatomiatwytpująróżnicewakcentowaniu
poszczególnych warunków.
1
RyykopowinnobyćcyteRyykocytemożepowodowaćtrat,bądnieprynoiżadnych
korycimajątkowychOnacato,żedarenietakiemożewytąpićipotencjalniepowodować
tratlubteżniewytąpićiniepowodowaćtratyRyykocyteuważanejeta„ubepiecalne”,
wodróżnieniuodryykapekulatywnego,któregoubepieceniemożenatrcać wieletrudnoci
RyykopowinnobyćlooweLoowoćryykaonaca,żeubepieconyniemawpływunarealiacj
ryyka,awicniewiadomo,ktoponieietratwwynikurealiacjiryykaBrakloowociwytpuje
w ytuacji, gdy pryły ubepiecony dysponuje wysoce uprawdopodobnioną inormacją o
wytąpieniutraty przed zawarciem umowy ubezpiecenialubteżprycyniiwpoóbwiadomy
doaitnieniatratyBrakloowociryykajetctorównonacnywytpowaniem hazardu
moralnego i utrudnia stosowanie prawa wielkich liczb .
Loowoć onaca również nieależnoć, tn że realiacja ryyka nie powoduje wikenia
prawdopodobieńtwa wytąpienia kolejnego takiego darenia Korelacja ryyka może być
uależnionaodwielucynnikówpołecnych,ekonomicnychoraiycnychCciowakorelacja,
włacawprypadkuryykocharakterepołecno-ekonomicznym, jest czasami trudna do
unikniciaBrakkorelacjiryykawynikadeactojegoloowoci,należyjednakunać,żew
przypadku analiowanychryyk(cególnieryykberobociaitaroci)wyodrbnienietejcechyjet
itotnepunktuwideniaatoowaniametodyubepieceniaiokreleniaoptymalnejwielkoci
rezerw.
RyykopowinnobyćprewidywalnePrewidywalnoćryykpołecnychjetagadnieniemdoć
problematycnymOileryykaopodłożuiycnym,dikitałymmechanizmom ich realizacji oraz
wieloletnim oberwacjom, można dużą doą prawdopodobieńtwa prewidieć, o tyle w
przypadku ryzykocharakterepołecno-ekonomicznymichwytpowaniejetuależnioneod
ytuacjigopodarcej(którątrudnoprewidieć),mieniającychiworcówipotawpołecnych
oraodbiorupołecnegoprowadonejpolityki połecnejCechąwikającąprewidywalnoć
jethomogenicnoćryyka,wkaujeiżebytdużaheterogenicnoćryyka utrudnia jego
precyzyjne oszacowanie .
RyykopowinnopoiadaćwymiarinanowyZgodniewceniejpodanądeinicjąryyka,może
onoprowadićdotratyinanowejNieonacatobynajmniej,żetratymogąmiećjedynie
charaktermaterialnyStratyocharaktereniematerialnympowinnybyćjednakwy-cenione w
poóbpowalającynaokreleniewymiaruinanowegoPrykłademjetadoćucynieniepo
stracie bliskiej osoby.
RealiacjaryykapowinnadotycyćtylkoniewielkiejcciubepieconychWarunektenjet
cególnieważnydlaapewnieniainanowejwypłacalnociubepieceńoraichużytecnocidla
ubezpieczonych . Doyćtrudno jet autorytatywnie wynacyć granicmożliwoci toowania
ubepiecenia w warunkach, gdy duża cć ubepieconych jet objta wypadkiem
ubepieceniowym Jet to uależnione od długoci trwania umowy ubepiecenia ora
indywidualnych preferencjiubepieconych,którymająodmiennypoiomawerjidoróżnychryyk
1.2. Ryykopołecne
Ryykapołecneąnajcciejkojarzone z katalogiem ryzyk społecnych,którywytpujewdwóch
formach.
Pierwsza
przedstawiona
zotała w aleceniu Midynarodowej
Organizacji
Pracy
2
dotycącympowechnegoagwarantowaniarodkówegytencji,uchwalonymnakonerencji,
któraodbyłaiw1944rokuwFiladelii(ryykomacieryńtwa(maternity),ryykochoroby
(ickne),ryykomierciżywicielarodiny(deathobreadwinner),ryykotaroci(oldage),ryyko
bezrobocia (unemployment), ryzyko wypadku przy pracy i choroby zawodowej (employment
injurie),ryykoinwalidtwa(invalidity),ryykonagłychwydatków(emergencyexpene)Drugaa
wynika z Konwencjinr102MidynarodowejOrganiacjiPracydotycącejminimalnychnorm
abepiecenia połecnego roku 1952 (ryyko macieryńtwa (maternity), ryyko choroby
(ickne),ryykomierciżywicielarodiny(deathobreadwinner),ryykotaroci(oldage), ryzyko
bezrobocia (unemployment), ryzyko wypadku przy pracy i choroby zawodowej (employment
injuries), ryzyko inwalidztwa (invalidity)).
Należywrócićuwag,żeobadokumentycechujepodobnailooiakataloguryykpołecnych
opartanapojciupotrebyrodiny,predmiotupolitykipołecnejDokumenty MOP uwgldniają
rzeczywitoćwtrakcieichtworeniaObecnierodinaniejetażtakdominująca,wiąki,wktórych
żyjeiobecnieąmniej zhomogenizowane, dlatego zakres przedmiotowy politykipołecnej
powinienuwgldniaćodmiennociitotnepunktuwideniacelówpolitykipołecnejRóżnice
mogąiodnoićdotanumaterialnego,aktywnociawodowejitpDlategowydajeiaadnew
dalejccipoługiwaćiterminemgopodartwodomowe,którylepiejokrelawpółcene
relacje i jest powszechnie stosowany.
1.3. Ryykoubepiecalnearyykopołecne
Ryyko ubepieceniowe to ryyko, które powinno pełniać kryteria ubepiecalnoci ryyka
Kryteriatewynikajątechnicnychuwarunkowańtworeniawpólnotyryyka
Ryykopołecnejetupełnieinnąkategorią,którawkaujenaakrekutkówZaadnicomożna
wyróżnić dwa nurty deiniowania ryyka połecnego Pierwy unaje ryyko połecne jako
agrożenie, które wywołać może kwetie połecne, cyli ytuacj, w której na dużą kal
ablokowanajetmożliwoćapokajaniapodtawowychpotrebludkichWtenpoóbnależy
roumieć katalog ryyk połecnych tworony pre Midynarodową Organiacj Pracy Tak
zdefiniowane ryzykopołecnetanowipewienokrelonypodbiórbioru„ryyko”,niejetono
jednakalternatywądlaryykagopodarcego,tnumapodbiorówryykopołecneiryyko
gopodarce,niewycerpująbioru„ryyko”
Drugi nurt, stworzony przez T. Szumlicza, okrelaryykopołecne,jako„agrożeniedareniem,
któregoaitnieniepowodujetratwpoiadanychlubpodiewanychaobachgopodartwa
domowego”Wtakerokimujciuryykapołecnegomożebudićatreżeniato,cyobjcie
dookreleniemwytkichagrożeńgopodartwdomowychniejetnadużyciemDookrelenie
społecnemożebyćtrudnedoaakceptowaniawłacawprypadkuryykpartykularnychMożna
ia-tanowić,cynietoowniejbyłobynaywaćtakieagrożeniapoproturyykami gospodarstw
domowychckolwiek,ukającanalogiiwryykugopodarcymnależyunać,żeokrelenieryyka
gopodarcegojakoagrożeniatratąprepredibiortwojetdobrymdopełnieniemkoncepcji
ryykapołecnego
Podkreleniawymagaakt,żepodiałnaryykapołecneigopodarceodnoiidokutków, nie
zapocególnychdareńPojedyncedareniemożemiećkutki zarówno dla gospodarstwa
domowego jak i predibiortwa Na prykład pożar hali produkcyjnej wywołuje problemy
3
finansowe irmy bankructwem włącenie ora ewentualnie utrat pracy pre żywicieli
gospodarstwa domowych. Z drugiej trony mierć żywiciela powoduje utrat prychodów
gopodartwadomowegomożeteżprowadićdotrudnocipracodawcy,jeżelibyłtotwKlucowy
pracownikNieależnieodkoncepcjiryykapołecnegonależytwierdić,żeniewytkieryyka
połecneąryykamiubepiecalnymi
Loowoćryykajetdoćpoważnieograniconauwaginapowechniewytpującejawiko
hazardu moralnego i motywacyjnego,arównoetronypopytowej,jakipodażowejNatomiat
nieależnoćryykajettrudnadooiągniciawprypadkuryykaberobocia,jakrównieżw
prypadkuchoroby,gdylepeapokajaniepotrebwywołujewrotpopytuItniejąkoncepcje,
którewkaująryykoemerytalnejakoryykoależneWynikatoałożenia,żewtarejącymi
połeceńtwiemaleje,gdywrotgopodarcywpływanegatywnienawyokoćemerytur
Ryykapołecne,równieżteawżonedokataloguokrelonegopreMidynarodowąOrganiacj
Pracy,mogąniepełniaćwymoguniewielkiejlicbyubepieconychdotknitychkutkamiryyk
połecnych,takichjaknpryykotarociJettodoćpoważneogranicenie,któreprawia,że
bdąipojawiaćitotneproblemywubepiecaniutakichryykBewgldunato,jakądeinicj
ryykapołecnegoipryjmie,topoiadająwymiarinanowy
4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Ryzyko ubezpieczeniowe, SGH, Ubezpieczenia - Szumlicz

Tematy