Rozliczenie straty podatkowej(1), księgowość

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NR 68 (1177)
WTOREK
6 KWIETNIA 2004
Doradca Firmy
TYGODNIK DLA WŁAŚCICIELI I PRZEDSIĘBIORCÓW
TEMAT TYGODNIA
W NUMERZE
straty podatkowej
PODATKI W FIRMIE
Rozliczenie straty podatkowej
Co to jest strata podatkowa
. . . . . . . . . . .
str. 3
Jak odliczyć stratę od ryczałtu
. . . . . . .
str. 3, 5
Odliczanie straty z działalności
opodatkowanej liniowym PIT
. . . . . . . . . .
str. 4
Orzecznitwo
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 4
Straty w środkach trwałych i obrotowych
.
str. 5
PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG
Używane samochody z zagranicy
Warunki uznania samochodu
za towar używany.
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 6
Kiedy sprzedaż używanego samochodu
nie jest opodatkowana VAT
. . . . . . . . . . . .
str. 6
Akcyza na samochody z UE po 1 maja br.
. . .
str. 6
Import samochodów spoza Unii
po 1 maja br.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 6
Ekspert wyjaśnia: jaki będzie VAT
od gruntu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 6
Taksówkarze mogą płacić 3 proc.
Wybór formy opodatkowania osób
świadczących usługi przewozu osób
. . . . .
str. 7
Kiedy opodatkowanie na zasadach ogólnych,
a kiedy ryczałt
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 7
Usługi taxi jako działalność dodatkowa
Czy należy się odliczenie za zakup kasy
. .
str. 7
■
Czym jest strata
■
Jak odliczyć stratę
■
Strata z działalności opodatkowanej liniowym PIT
■
Jak odliczyć stratę od ryczałtu
■
Orzecznictwo
ści gospodarczej do-
chodem jest nad-
wyżka sumy przychodów nad
kosztami ich uzyskania osią-
gnięta w roku podatkowym. Je-
żeli koszty uzyskania przekra-
czają sumę przychodów, różni-
ca jest stratą ze źródła przycho-
dów. Obowiązujące obecnie
przepisy ustawy o podatkach
dochodowych od osób fizycz-
nych oraz prawnych umożliwia-
ją rozliczanie strat w najbliż-
szych, kolejno po sobie nastę-
pujących pięciu latach podat-
kowych. Należy jednak pamię-
tać, że wysokość obniżenia do-
chodu w którymkolwiek z tych
lat nie może przekroczyć 50
proc. kwoty tej straty. Dotyczy
to także tych podatników, któ-
rzy wybrali w tym roku możli-
wość opłacania podatku do-
chodowego od osób fizycz-
nych według liniowej 19-proc.
stawki PIT. Również podatnicy
ryczałtu od przychodów ewi-
dencjonowanych mogą odli-
czyć poniesioną w poprzed-
nich latach stratę z działalności
gospodarczej. Zgodnie z art.
11 ust. 1 ustawy o podatkach
zryczałtowanych, podatnik uzy-
skujący przychody opodatko-
wane w formie ryczałtu od przy-
chodów ewidencjonowanych
może odliczyć od przychodów
stratę, o której mowa w art.
9 ust. 3 i 3a ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycz-
nych.
FINANSE W FIRMIE
Więcej na str. 3–6
Mała firma i jej konto bankowe
Korzyści wynikające z posiadania
gospodarczego rachunku
. . . . . . . . . . . . .
str. 8
Co zrobić, by nie płacić odsetek
. . . . . . . .
str. 8
Na co zwracać uwagę, wybierając
rachunek bankowy
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 8
Czy warto wybrać konto internetowe
. . . . .
str. 9
Jakie konto dla kogo
. . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 9
Firma pyta, „GP” odpowiada
. . . . . . . . . . .
str. 9
Badanie rentowności majątku firmy
Jak poprawić majątkową rentowność . . . .
str. 10
Wskaźniki analizy rentowności majątku . .
str. 10
FIRMA I EKOLOGIA
Wymagania higieniczno-sanitarne
w firmie
Wymagania wobec stoisk i innych
obiektów ruchomych . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 12
Reguły rządzące pobieraniem
próbek towarów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 12
Zasady transportu żywności . . . . . . . . . .
str. 12
Co można przewozić w otwartych
środkach transportu . . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 12
„GP” radzi: bezpieczeństwo
zdrowotne żywności . . . . . . . . . . . . . . . .
str. 12
GP
PORADY
Mała firma
i jej konto bankowe
Jaki będzie VAT od gruntu
– Nowa ustawa o podatku od towarów
i usług, która ma wejść w życie 1 maja
2004 r., w związku z przystąpieniem Polski do
Unii Europejskiej rozszerza definicję towarów,
włączając do niej także grunty. Według usta-
wy, opodatkowaniu podatkiem od towarów
i usług podlega odpłatna dostawa towarów.
Dostawa jest zdefiniowana jako przeniesienie
prawa do rozporządzania towarami jak właści-
ciel. Ustawa nie traktuje nieruchomości grunto-
wych w żaden szczególny sposób, dlatego do
obrotu nimi będzie stosowana stawka podsta-
wowa 22 proc. . . . . . . . . . . . . . . . .str. 6
Wielu przedsiębiorców, którzy prowa-
dzą działalność gospodarczą, głównie
usługową, w skromnych rozmiarach,
wciąż nie może pogodzić się z obo-
wiązkiem posiadania konta firmowego.
Często służy ono bowiem jedynie do
przelewania podatków i składek, a po-
za tym jest martwe. Tymczasem, jak to
często w biznesie bywa, przy odrobinie
wysiłku można przykry obowiązek
przekształcić w cnotę.
gorii mikro, jest zarówno bardzo obfita, jak
i coraz tańsza. Jeśli na dodatek uwzględni
się możliwości, jakie daje konto w wersji in-
ternetowej, może się okazać, że poza ko-
niecznością płacenia co miesiąc haraczu za
posiadanie obligatoryjnego konta bizneso-
wego, ten stan rzeczy ma także swoje dobre
strony. Zwłaszcza jeśli odpowiednio skore-
luje się rachunek firmowy z rachunkiem
oszczędnościowo-rozliczeniowym. Albo
wybierze się konto firmowe w wersji pakie-
towej, z czym wiąże się nieodpłatny lub ni-
sko płatny dostęp do wielu usług finanso-
wych, od tanich kredytów po ubezpiecze-
nia czy łatwy dostęp do leasingu.
Więcej na str. 6–7
JUTRO
w
Gazecie Prawnej
Kredyt bez zdolności
Nie ma przeszkód do udzielenia przez bank
kredytu gospodarczego przedsiębiorcy, który
nie ma zdolności kredytowej. Prawo bankowe
zezwala na udzielenie kredytu lub pożyczki
klientowi banku, który przejściowo nie posiada
zdolności kredytowej. Jednak musi to być stan
przejściowy, a ponadto w takiej sytuacji bank
powinien zażądać – przynajmniej na ten okres
przejściowy – dodatkowego zabezpieczenia
(np. poręczenia innego przedsiębiorcy lub fun-
duszu poręczeniowego). . . . . . . . . . .str. 9
Ogromna konkurencja na rynku banko-
wym doprowadziła do tego, że oferta kont
bankowych, zwłaszcza dla podmiotów ma-
łych i z coraz częściej wyodrębnianej kate-
Urlopy macierzyƒskie
- komentarz
do kodeksu pracy
W następnym numerze tygodnika
Doradca Firmy
m.in.:
Przedsiębiorca przed sądem
Rozliczanie
W
przypadku działalno-
DORADCA FIRMY
GAZETA PRAWNA NR 68 (1177) 6 KWIETNIA 2004
2
Wskaźniki i stawki
www.gazetaprawna.pl
RENTOWNOŚĆ RZĄDOWYCH
PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
Rządowe
FUNDUSZE
Wartości jednostek rozrachunkowych funduszy
emerytalnych
ZAMIAST CŁA – INTRASTAT
Poznaj system statystyki
obrotów towarowych w Unii
Średnia
Data
Nazwa
Zmiana
papiery wartościowe
rentowność ost. aukcji
funduszu
1.04.2004 31.03.2004
w proc.
Krótkoterminowe:
bony skarbowe z 10-tygodn.
terminem wykupu
AIG
17,16
17,20
-0,23
5,207 02.10.2003
Allianz
17,73
17,78
-0,28
bony skarbowe z 13-tygodn.
terminem wykupu
Bankowy
18,51
18,56
-0,27
5,237 29.03.2004
Commercial
Union
bony skarbowe z 26-tygodn.
terminem wykupu
18,39
18,44
-0,27
Polscy przedsiębiorcy przywożący to-
wary z Unii lub wywożący je do państw
unijnych, po 1 maja nie będą musieli
już wypełniać zgłoszeń celnych. Jeśli
ich obroty z państwami Wspólnoty
przekroczą określoną wartość, będą
zobowiązani do rejestrowania ich w ra-
mach systemu Intrastat.
biorców, którzy osiągną pewne ustalone
i ogłoszone przez prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego wartości w ramach tych ob-
rotów.
Wartości te to tzw. progi statystyczne. Bę-
dą one ustalane odrębnie dla przywozu i dla
wywozu towarów.
Pierwszym, najniższym z nich, jest tzw.
próg asymilacji. Właściciel firmy, której ob-
roty towarowe w ramach Wspólnoty prze-
kroczą wartość ustaloną dla tego progu, bę-
dzie zobowiązany do przekazywania infor-
macji o tych obrotach.
Jeżeli w danym roku kalendarzowym war-
tość takich obrotów przekroczy wartość
ustaloną dla tego progu, osoba taka będzie
zobowiązana do przekazywania takiej infor-
macji również w kolejnym roku sprawoz-
dawczym, niezależnie od tego, czy poziom
jej obrotów w tym roku osiągnie czy nie war-
tość ustaloną dla progu asymilacji.
Joanna NIewiadomska
5,544 26.01.2004
DOM
18,78
18,82
-0,21
bony skarbowe z 52-tygodn.
terminem wykupu
Ergo Hestia
18,25
18,30
-0,27
5,908 29.03.2004
Kredyt Bank
15,79
15,86
-0,44
Długoterminowe:
obligacje o terminie wykupu
w dniu 12.04.2006 (zerokuponowe)
ING Nationale-
-Nederlanden
6,601 03.03.2004
19,50
19,55
-0,26
obligacje o terminie wykupu
w dniu 24.05.2009 (kupon 6 proc.)
Pekao
16,94
16,99
-0,29
6,628 17.03.2004
Pocztylion
17,03
17,03
0,00
obligacje o terminie wykupu
w dniu 24.06.2008 (kupon 5,75 proc.) 5,805 15.10.2003
obligacje o terminie wykupu
w dniu 23.09.2022 (kupon 5,75 proc.) 6,219 11.09.2002
Polsat
19,87
19,93
-0,30
PZU
(Złota Jesień)
18,45
18,51
-0,32
SAMPO
19,11
19,17
-0,31
Od 1993 roku niektórzy przedsiębiorcy
z krajów Unii Europejskiej przekazują w de-
klaracjach Intrastat informacje o dokonanych
przywozach albo wywozach towarów do in-
nych krajów należących do Wspólnoty, a upo-
ważnione organy państwowe gromadzą te da-
ne, przetwarzają je i kontrolują. Zebrane w ten
sposób informacje są także porównywane
z informacjami zadeklarowanymi przez te sa-
me osoby w deklaracjach podatkowych VAT.
Do tej pory w Polsce monitorującą rolę
systemu Intrastat spełniał system statystyki
handlu zagranicznego, oparty na danych uzy-
skiwanych ze zgłoszeń celnych. Przystąpienie
Polski do Unii Europejskiej powoduje ko-
nieczność dokonania w tym względzie pew-
nych zmian – wdrożenia systemu Intrastat
i przeorientowania statystyki handlu zagra-
nicznego na starych zasadach jedynie na ob-
roty z krajami nienależącymi do Wspólnoty.
Obowiązek przekazywania informacji
w ramach systemu obejmie tych przedsię-
Skarbiec-
-Emerytura
CENY METALI STRATEGICZNYCH NA LME*
W LONDYNIE W USD/t
Metal
17,11
17,15
-0,23
Credit Suisse
17,86
17,90
-0,22
Generali
18,53
18,58
-0,27
Transakcja
2.04.2004
miedź
t. nat.**
3105,75
KREDYTY
gatunek A
3 mies.
3028,50
aluminium
t. nat.
1739,50
Kredyt obrotowy Kredyt inwestycyjny
99,7 proc.
3 mies.
1758,25
Bank
*
oprocentowanie
stopy aluminium
t. nat.
1600,00
stałe
zmienne
stałe zmienne
ze złomu
3 mies.
1630,00
BGK
–
–
–
–
cyna
t. nat.
9112,50
BGŻ
–
8,89
–
9,49
3 mies.
8905,00
BOŚ
–
–
–
8,49–9,64
cynk – specjalna
t. nat.
1124,50
BPH PBK
–
–
–
–
jakość min. 98 proc.
3 mies.
1141,25
Jakie licencje są potrzebne do sprzedaży alkoholu (cz. 1)
str. 38-39
BZ WBK
–
11,14
–
11,14
nikiel
t. nat.
14 587,50
Citibank
Handlowy
Nr 14 rok VIII
5–11.04 2004 r.
Nakład 14 775
CENA 7,40 ZŁ (w tym 0% VAT)
MAGAZYN DLA MAŁYCH I ŚREDNICH FIRM
3 mies.
14 537,50
–
–
–
–
PRACA W FIRMIE
Więcej
dokumentów
w aktach
str. 10
Wymogi sanitarne
u fryzjera,
kosmetyczki
i w solarium
ołów
t. nat.
838,50
ING Bank
Śląski S.A.
3 mies.
834,50
–
–
–
–
Jak skorzystać
z państwowej
pomocy
* LME – Londyńska Giełda Metali
** t. nat. – transakcje natychmiastowe (spot); 3 mies. – transakcja
terminowa z dostawą za trzy miesiące.
Kredyt Bank
–
–
–
–
PODATKI W FIRMIE
Odpisy amortyzacyjne
są kosztem uzyskania
przychodu
str. 17-19
Jak rozliczyć kradzież
ubezpieczonego
samochodu
str. 12
Bank Mil-
lennium S.A.
Więcej w Twoim
Biznesie nr 14/2004,
w sprzedaży
od 5 kwietnia 2004 r.
–
–
–
–
Jeżeli znalazłeś się w trudnej sytuacji,
a twoja firma nie może konkurować
na rynku, możesz wystąpić
o państwową pomoc
str. 28
PKO BP
–
6,09–12,89
–
6,09–12,89
DZIAŁALNOŚĆ FIRMY
Biznesplan (cz. 3)
KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU W 2004 R.
koszty uzyskania przychodu miesięcznie:
Pekao S.A.
18,75
6,99–19,75 18,75 6,99–19,75
str. 31-32
str. 7–9
EKSPORT-IMPORT
POMYSŁ NA BIZNES
NA TYM MOŻNA ZAROBIĆ
Od 1 maja zamiast zgłoszenia
celnego wypełniasz formularz
ewidencji obrotów
Otwórz skład
z drewnem
kominkowym
str. 42-43
Nauka
pływania
dla maluchów
str. 41
str. 34-35
*Oprocentowanie kredytów obrotowych i inwestycyjnych w wybra-
nych bankach polskich
102,25 zł
FIRMA PYTA – „PGP” ODPOWIADA
– jeden zakład
rocznie:
1227,00 zł
koszty uzyskania
nie może prze- 1840,77 zł
TABELA KURSÓW W ZŁOTYCH
JEDNOSTEK ROZLICZENIOWYCH
(2.04.2004)
Kraj Symbol Waluta Kurs
waluty kupna sprzedaży średni
przychodów
kroczyć rocznie
– kilka zakładów
koszty uzyskania przychodu miesięcznie:
127,82 zł
Dotacje na doradztwo
Jestem wspólnikiem w spółce z ogra-
niczoną odpowiedzialnością. Chciał-
bym uzyskać dotację na szkolenie
pracowników, organizowane przez in-
ną firmę. Słyszałem, że firma taka
musi spełniać pewne wymagania
i nie można jej wybrać dowolnie. Czy
to prawda? – Marek F. ze Szczecina
Uzyskując dotację na doradztwo lub
szkolenie, trzeba korzystać z usług akredy-
towanych wykonawców.
Firma, której chcemy zlecić doradztwo
lub szkolenie i zrefundować sobie z dota-
cji część tych kosztów, musi być na liście
firm, które Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości uznała za godne zaufa-
nia i polecenia. Jest już ponad 1500 takich
usługodawców. Ich lista jest dostępna na
stronach PARP.
Studium wykonalności
Przygotowując się do wszczęcia pro-
cedury pomocowej, natknęliśmy się
na potrzebę opracowania studium
wykonalności. Na czym ono polega?
– Norbert G. z Gdyni
Studium to analiza przygotowywana
w fazie formułowania projektu, aby
sprawdzić, czy ma on dobre podstawy
do realizacji i czy odpowiada potrzebom
przewidywanych beneficjentów. Studium
powinno być jednocześnie planem pro-
jektu.
W studium muszą zostać określone
i przeanalizowane wszystkie szczegóły
operacyjne wdrażania projektu, takie jak
uwarunkowania handlowe, techniczne, fi-
nansowe, ekonomiczne, instytucjonalne,
społeczno-kulturowe oraz związane ze śro-
dowiskiem naturalnym. Studium wykonal-
ności pozwala określić rentowność finan-
sową i ekonomiczną planowanego przed-
sięwzięcia oraz jasno uzasadnić jego cel.
Powinna się też tam znaleźć ocena od-
działywania na środowisko.
`dla dojeżdżających
rocznie:
1533,84 zł
koszty uzyskania przychodu nie może
2300,94 zł
dla dojeżdżających
przekroczyć
Kraje
101 1 rubel transf. 0,2090 0,2110 0,2100
– kilka zakładów
rocznie
b. RWPG
Albania 315 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100
Kambodża 317 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100
KRL-D 319 1 rubel clear. 0,2090 0,2110 0,2100
Pozostałe
*)
0 1 USD clear. 3,8385 3,8771 3,8578
*) – obowiązuje w rozliczeniach clearingowych z Irakiem (545), Syrią
(563), Tunezją (564), z wyjątkiem rozliczeń clearingowych z Turcją
(528) – rozliczenia prowadzi Bank Handlowy.
Tabela nr 66/2004/BGK obowiązująca od 2.04.2004.
(Dz.U. z 2003 r. nr 202, poz. 1956)
SKALA PODATKU DOCHODOWEGO
OD OSÓB FIZYCZNYCH W 2003 I 2004 R.
Podstawa obliczenia podatku w złotych
ponad do Podatek wynosi
37 024 19 proc. podstawy obliczenia minus
530 zł 08 gr
37 024 74 048 6504 zł 48 gr plus 30 proc. nadwyżki
ponad 37 024 zł
74 048 17 611 zł 68 gr plus 40 proc. nadwyżki
ponad 74 048 zł
(Dz.U. z 2002 r. nr 200, poz. 1691; Dz.U. z 2003 r. nr 202, poz. 1956)
CENY SKUPU ZŁOTA W NBP (2.04.2004)
Najczęściej występujące w skupie NBP monety i sztabki
Nominał
Cena (PLN)*
od do
20 dolarów USA 1513,82 1914,02
10 dolarów USA 757,41 1195,98
10 rubli 389,79 410,30
5 rubli 194,89 205,15
20 marek niemieckich 360,58 455,45
1 funt angielski 368,64 388,03
50 dolarów kanadyjskich (1 oz) 1566,20 1648,61
2000 szylingów austriackich (1 oz) 1566,20 1648,61
sztabka 100 g/próba 999,9 5035,50 5300,47
* ceny skupu niektórych monet i sztabek zależą od ich stanu jako-
ściowego
dr Małgorzata Bonikowska
Autorka jest dyrektorem Centrum Edukacji
Europejskiej Wyższej Szkoły Zarządzania
i Marketingu w Warszawie
OPŁATY ZA OGŁOSZENIE W MONITORZE
SĄDOWYM I GOSPODARCZYM
Wyszczególnienie
Wysokość opłaty
Cykl tematyczny: FIRMA W UE (cz. II)
Więcej w cyklu „Firma
w UE” w „Poradniku
Gazety Prawnej”
nr 13/2004 – „Fundu-
sze unijne dla przedsię-
biorców”. W sprzedaży
od 6 kwietnia 2004 r.
Za ogłoszenie wpisu do Krajowego
Rejestru Sądowego
– za ogłoszenie pierwszego wpisu
500 zł
NR 13 (347) ISSN 1234-5695 INDEKS 331783 UKAZUJE SIĘ OD 1995 ROKU 6–12 KWIETNIA 2004 R. CENA 10.90 ZŁ (W TYM 7% VAT)
– za ogłoszenie kolejnych wpisów
250 zł
Fundusze unijne
dla przedsiębiorców
■
Za ogłoszenie dotyczące pomocy
publicznej dla przedsiębiorców
– dla jednego przedsiębiorcy 60 zł
Inne ogłoszenia i obwieszczenia za jeden
znak 0,70 zł
nie mniej niż 60 zł
za ogłoszenie
– za podkreślenia, wytłuszczenia opłatę zwiększa
się o 30%
Programy PHARE
14
■
Procedury uzyskiwania dotacji
21
Rodzaje funduszy strukturalnych
25
Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw
27
■
Programy ramowe
37
■
Kredyty z banków europejskich
39
Radosnych Świąt
Wielkanocnych
życzy redakcja
Nominał Cena (PLN)
20 franków francuskich, szwajcarskich 292,59
20 koron austro-węgierskich 306,69
4 dukaty austro-węgierskie 1915 r. (nowe bicie) 693,46
1 dukat austro-węgierski 1915 r. (nowe bicie)
PRAWO CYWILNE I HANDLOWE
Zgłoś swój problem
pgp
@
infor.pl
TERMINARZ PODATNIKA I PŁATNIKA
◗
upływa termin odprowadze-
nia składki na ubezpieczenia
społeczne i ubezpieczenie
zdrowotne przez osoby fizycz-
ne, które opłacają składkę wy-
łącznie za siebie.
@
Pytania do ekspertów
prosimy kierować
pod adresem:
tb@infor.pl
173,24
13
KWIETNIA
2004
◗
upływa termin odprowadzenia
składki na ubezpieczenia społecz-
ne i ubezpieczenie zdrowotne
przez płatników składek, którzy
zatrudniają pracowników, a nie są
jednostkami budżetowymi oraz składek na
Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych.
1 krugerrand (1 oz)
1566,20
Cena podstawowa (w PLN) 1 g złota
monetarnego w próbie 1000
53,01
Cena (w PLN) 1 g złomu złota monetarnego
w próbie 1000
50,36
MP
em
TEMAT TYGODNIA
■
■
15
KWIETNIA
2004
GAZETA PRAWNA NR 68 (1177) 6 KWIETNIA 2004
DORADCA FIRMY
Podatki w firmie
3
www.gazetaprawna.pl
Rozliczenie straty podatkowej
Obowiązujące obecnie przepisy ustawy o podatkach dochodowych
od osób fizycznych oraz prawnych umożliwiają rozliczanie strat w naj-
bliższych, kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych.
Należy jednak pamiętać, że wysokość obniżenia dochodu w którym-
kolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty.
dzących księgi przychodów i rozchodów
dochodem z działalności jest różnica po-
między przychodem w rozumieniu art. 14
ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych a kosztami uzyskania powięk-
szona o różnicę pomiędzy wartością rema-
nentu końcowego i początkowego towarów
handlowych, materiałów (surowców) pod-
stawowych i pomocniczych, półwyrobów,
wyrobów gotowych, braków i odpadków,
jeżeli wartość remanentu końcowego jest
wyższa niż wartość remanentu początko-
wego, lub pomniejszona o różnicę pomię-
dzy wartością remanentu początkowego
i końcowego, jeżeli wartość remanentu po-
czątkowego jest wyższa.
Kiedy regulacja
może być zastosowana
Przepisy dotyczące rozliczania strat, za-
warte we wspomnianym art. 9 ust. 3 ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych, mają zastosowanie do straty z dzia-
łów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli do-
chód z działów specjalnych produkcji rol-
nej przez okres następnych pięciu kolej-
nych lat podatkowych ustalany jest na pod-
stawie ksiąg.
Przy okazji warto zwrócić uwagę na regu-
lację, która weszła w życie z początkiem br.
Wynika z niej, że przepis ust. 3 ma zastoso-
wanie do strat z odpłatnego zbycia udziałów
w spółkach mających osobowość prawną,
papierów wartościowych, w tym z odpłatne-
go zbycia pożyczonych papierów wartościo-
wych (sprzedaż krótka) i odpłatnego zbycia
pochodnych instrumentów finansowych
oraz z realizacji praw z nich wynikających,
oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spół-
kach mających osobowość prawną albo
wkładów w spółdzielniach w zamian za
wkład niepieniężny w postaci innej niż
przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana
część.
Warto również pamiętać, że przepisy art.
9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych, regulujące rozliczanie
strat, stosuje się odpowiednio, gdy w okre-
sie, o którym mowa w tym przepisie, podat-
nik jest opodatkowany na zasadach okre-
ślonych w rozdziale 2 ustawy o zryczałto-
wanym podatku dochodowym. W tym
przypadku obniża się przychód, o którym
mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowa-
nym podatku dochodowym.
Jakie regulacje CIT
Kwestie dotyczące rozliczania strat ure-
gulowane są również w ustawie z dnia 15 lu-
tego 1992 r. o podatku dochodowym od
osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54,
poz. 654 z późn. zm.). Zgodnie z jej art.
7 ust. 1, przedmiotem opodatkowania po-
datkiem dochodowym jest dochód bez
względu na rodzaj źródeł przychodów, z ja-
kich dochód ten został osiągnięty. W okre-
ślonych przypadkach (o których mowa
w art. 21 i 22) przedmiotem opodatkowania
jest przychód.
Zgodnie z art. 7 ust. 2, dochodem jest (z
określonymi zastrzeżeniami wynikającymi
z art. 10 i 11) nadwyżka sumy przychodów
nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta
w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyska-
nia przychodów przekraczają sumę przy-
chodów, różnica jest stratą. Natomiast ko-
lejny przepis zawarty w art. 7 ust. 3 stano-
wi, że przy ustalaniu dochodu stanowiącego
podstawę opodatkowania nie uwzględnia
się m.in. strat przedsiębiorców przekształ-
canych, łączonych, przejmowanych lub
dzielonych – w razie przekształcenia formy
prawnej, łączenia lub podziału przedsiębior-
ców, z wyjątkiem przekształcenia spółki ka-
pitałowej w inną spółkę kapitałową.
Przypomnijmy, że z początkiem br. zmo-
dyfikowano jeden z przepisów, z którego
wynika, że przy ustalaniu wspomnianego
Regulacje dotyczące rozliczania strat zawar-
te są w art. 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podat-
ku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U.
z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Z prze-
pisów wspomnianego art. 9 ust. 3 wynika, że
o wysokość straty ze źródła przychodów, po-
niesionej w roku podatkowym, można obni-
żyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliż-
szych kolejno po sobie następujących pięciu
latach podatkowych, z tym że wysokość obni-
żenia w którymkolwiek z tych lat nie może
przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty.
8 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych. Chodzi o odpłatne zbycie nie-
ruchomości lub ich części oraz udziału
w nieruchomości, spółdzielczego własno-
ściowego prawa do lokalu mieszkalnego
lub użytkowego oraz prawa do domu jed-
norodzinnego w spółdzielni mieszkanio-
wej, prawa wieczystego użytkowania grun-
tów oraz innych rzeczy – jeżeli odpłatne
zbycie nie następuje w wykonaniu działal-
ności gospodarczej i zostało dokonane
w przypadku odpłatnego zbycia nierucho-
mości i praw majątkowych przed upływem
pięciu lat, licząc od końca roku kalenda-
rzowego, w którym nastąpiło nabycie lub
wybudowanie, a innych rzeczy – przed
upływem pół roku, licząc od końca miesią-
ca, w którym nastąpiło nabycie.
Oprócz tego przepis art. 9 ust. 3 ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych nie ma również zastosowania do strat
ze źródeł przychodów, z których dochody
są wolne od podatku dochodowego.
Przypomnijmy jeszcze, że u podatni-
ków, którzy zgodnie z obowiązującymi ich
zasadami rachunkowości sporządzają
sprawozdanie finansowe, za dochód
z działalności gospodarczej uważa się do-
chód wykazany na podstawie prawidłowo
prowadzonych ksiąg, zmniejszony o do-
chody wolne od podatku i zwiększony
o wydatki nie stanowiące kosztów uzyska-
nia przychodów, zaliczone uprzednio
w ciężar kosztów uzyskania przychodów.
Z kolei u podatników osiągających docho-
dy z działalności gospodarczej i prowa-
■
PRZYKŁAD
Podatnik poniósł
w 2002 r. 50 000 zł straty. Dla uprosz-
czenia przyjmijmy, że rok podatkowy
podatnika pokrywa się z rokiem kalen-
darzowym. W kolejnym roku również
poniósł stratę. Dochody uzyskał nato-
miast w 2004 r. W tym też roku odliczył
połowę straty, czyli 25 000 zł. W 2005 r.
dochód podatnika wyniósł tylko 5000
zł. Tyle też straty odliczył podatnik od
dochodu. W kolejnym roku podatnik
znów nie uzyskał dochodu, a w 2006 r.
uzyskał dochód w wysokości 59 000
zł. To umożliwiło mu odliczenie w 2006
r. pozostałej części straty za 2002 r.,
czyli 20 000 zł.
W jakich sytuacjach przepisu się
nie stosuje
Przepis ten nie ma zastosowania do strat
z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątko-
wych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt
RADZI
Od ryczałtu odliczamy dzieląc na stawki
W
przypadku ryczałtowców warunki
nych stawką 3 proc. w ogólnej kwocie
przychodów); wyliczone w poz. 72 ze-
znania odliczenie nie może przekroczyć
kwoty przychodu wykazanego w poz. 36
(jeżeli z wyliczenia wynika kwota wyższa
niż wykazana w poz. 36, należy wpisać
w poz. 72 kwotę równą kwocie wykaza-
nej w poz. 36),
◗
(jeżeli z wyliczenia wynika kwota wyższa
niż wykazana w poz. 38, należy wpisać
w poz. 74 kwotę równą kwocie wykaza-
nej w poz. 38),
◗
kwota wydatków podlegających odli-
czeniu od przychodów opodatkowanych
stawką 20 proc. (poz. 77 zeznania) to
kwota z poz. 71 (tj. odliczenia ogółem)
pomnożona przez udział ustalony w poz.
55 (tj. udział przychodów opodatkowa-
nych stawką 20 proc. w ogólnej kwocie
przychodów); wyliczone w poz. 77 ze-
znania odliczenie nie może przekroczyć
kwoty przychodu wykazanego w poz. 41
(jeżeli z wyliczenia wychodzi nam kwota
wyższa niż wykazana w poz. 41, należy
wpisać w poz. 77 kwotę równą kwocie
wykazanej w poz. 41),
◗
odliczenia straty są identyczne jak
dla podatników opłacających PIT według
skali podatkowej lub według liniowej
stawki 19 proc. W specyficzny sposób na-
stępuje natomiast samo odliczenie straty
od przychodu opodatkowanego ryczał-
tem. Otóż jeżeli podatnik korzysta z odli-
czeń od przychodów (uwaga: nie dotyczy
to odliczeń od podatku) i jednocześnie
jest opodatkowany różnymi stawkami
zryczałtowanego podatku dochodowe-
go, odliczeń tych dokonuje od każdego
rodzaju przychodu w takim stosunku,
w jakim poszczególne rodzaje przycho-
dów opodatkowane różnymi stawkami
pozostają w roku podatkowym w ogólnej
kwocie przychodów. Dotyczy to niestety
także odliczania straty. W zeznaniu PIT-28
za 2003 r. obliczenia tego dokonywało
się w części ,,E” (poz. 71-78). Warto po-
zycje tej części zeznania prześledzić, bo-
wiem w rozliczeniu za 2004 r. nie będą
one zasadniczo różniły się od tego, co już
znamy z rozliczeń tegorocznych. I tak
z konstrukcji zeznania PIT-28 wynika, że:
◗
kwota wydatków podlegających odli-
czeniu od przychodów opodatkowanych
stawką 10 proc. (poz. 75 zeznania) to
kwota z poz. 71 (tj. odliczenia ogółem)
pomnożona przez udział ustalony w poz.
53 (tj. udział przychodów opodatkowa-
nych stawką 8,5 proc. w ogólnej kwocie
przychodów); wyliczone w poz. 75 ze-
znania odliczenie nie może przekroczyć
kwoty przychodu wykazanego w poz. 39
(jeżeli z wyliczenia wynika kwota wyższa
niż wykazana w poz. 39, należy wpisać
w poz. 75 kwotę równą kwocie wykaza-
nej w poz. 39),
◗
kwota wydatków podlegających odli-
czeniu od przychodów opodatkowanych
stawką 17 proc. (poz. 76 zeznania) to
kwota z poz. 71 (tj. odliczenia ogółem)
pomnożona przez udział ustalony w poz.
54 (tj. udział przychodów opodatkowa-
nych stawką 8,5 proc. w ogólnej kwocie
przychodów); wyliczone w poz. 76 ze-
znania odliczenie nie może przekroczyć
kwoty przychodu wykazanego w poz. 40
(jeżeli z wyliczenia wynika kwota wyższa
niż wykazana w poz. 40, należy wpisać
w poz. 76 kwotę równą kwocie wykaza-
nej w poz. 40),
kwota wydatków podlegających odli-
czeniu od przychodów opodatkowanych
stawką 5,5 proc. (poz. 73 zeznania) to
kwota z poz. 71 (tj. odliczenia ogółem)
pomnożona przez udział ustalony w poz.
51 (tj. udział przychodów opodatkowa-
nych stawką 5,5 proc. w ogólnej kwocie
przychodów); wyliczone w poz. 73 ze-
znania odliczenie nie może przekroczyć
kwoty przychodu wykazanego w poz. 37
(jeżeli z wyliczenia wynika kwota wyższa
niż wykazana w poz. 37, należy wpisać
w poz. 73 kwotę równą kwocie wykaza-
nej w poz. 37),
◗
kwota wydatków podlegających odli-
czeniu od przychodów opodatkowanych
stawką 8,5 proc. (poz. 74 zeznania) to
kwota z poz. 71 (tj. odliczenia ogółem)
pomnożona przez udział ustalony w poz.
52 (tj. udział przychodów opodatkowa-
nych stawką 8,5 proc. w ogólnej kwocie
przychodów); wyliczone w poz. 74 ze-
znania odliczenie nie może przekroczyć
kwoty przychodu wykazanego w poz. 38
kwota wydatków podlegających odli-
czeniu od przychodów opodatkowanych
karnymi stawkami ryczałtu: w celu obli-
czenia kwoty wydatków podlegającej od-
liczeniu od przychodów określonych
przez organ podatkowy na podstawie
art.17 ustawy o podatkach zryczałtowa-
nych i opodatkowanych różnymi stawka-
mi, należy w pierwszej kolejności kwotę
z poz.71 pomnożyć przez właściwe dla
poszczególnych przychodów udziały
z poz. od 56 do 61, a następnie obliczo-
ne w ten sposób wielkości zsumować.
Kwoty wydatków podlegające odliczeniu
od przychodów opodatkowanych we-
dług poszczególnych stawek nie mogą
przekroczyć kwot przychodów z odpo-
wiednich poz. od 43 do 48.
kwota wydatków podlegających odli-
czeniu od przychodów opodatkowanych
stawką 3 proc. (poz. 72 zeznania) to
kwota z poz. 71 (tj. odliczenia ogółem)
pomnożona przez udział ustalony w poz.
50 (tj. udział przychodów opodatkowa-
◗
DORADCA FIRMY
GAZETA PRAWNA NR 68 (1177) 6 KWIETNIA 2004
4
Podatki w firmie
www.gazetaprawna.pl
dochodu nie uwzględnia się również strat
przedsiębiorstw państwowych przejmowa-
nych lub nabywanych na podstawie przepi-
sów o komercjalizacji i prywatyzacji.
Czego nie można uwzględnić
Przy ustalaniu straty nie uwzględnia się
przychodów i kosztów uzyskania przycho-
dów, o których mowa w art. 7 ust. 3,
a w razie przekształcenia formy prawnej,
łączenia lub podziału przedsiębiorców,
także straty przedsiębiorców przekształca-
nych, łączonych, przejmowanych lub dzie-
lonych, z wyjątkiem przekształconych
spółek kapitałowych w inne spółki kapita-
łowe.
Z początkiem br. zmodyfikowano też
przepis, z którego wynika, że przy ustala-
niu straty nie uwzględnia się również strat
przedsiębiorstw państwowych przejmowa-
nych lub nabywanych na podstawie przepi-
sów o komercjalizacji i prywatyzacji.
Z przepisów zawartych w art. 7 ust.
5 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych wynika, że o wysokość straty,
o której mowa w ust. 2, poniesionej w ro-
ku podatkowym, można obniżyć dochód
w najbliższych kolejno po sobie następują-
cych pięciu latach podatkowych, z tym że
wysokość obniżenia w którymkolwiek
z tych lat nie może przekroczyć 50 proc.
kwoty tej straty.
Działalność gospodarcza
Warto pamiętać o tym, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych za-
wiera własną definicję działalności gospodarczej. Zawiera ją art. 5a pkt 6, który sta-
nowi, że pozarolnicza działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową wy-
konywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na
własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych
przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9. Oznacza to, że
do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się przychodów ze stosunku
służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa
w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją
rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty, działalności wykonywanej osobiście,
działów specjalnych produkcji rolnej, nieruchomości lub ich części, najmu, podnaj-
mu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze. Jeżeli
chodzi o wymienione w ostatniej części umowy o innym charakterze, to ustawodaw-
ca ma na myśli również umowy dzierżawy, poddzierżawy działów specjalnych pro-
dukcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze al-
bo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników
majątku związanych z działalnością gospodarczą, z kapitałów pieniężnych i praw
majątkowych, z odpłatnego zbycia oraz z innych źródeł.
Liniowy PIT też ze stratą
Z zastrzeżenia, że w przypadku wyboru opodatkowania liniową stawką PIT po-
datnik traci prawo do wspólnego opodatkowania z małżonkiem oraz do odli-
czania ulg, część podatników wyciągnęła mylny wniosek, że dotyczy to także
prawa do odliczania straty podatkowej. Tymczasem nic bardziej mylnego.
W przypadku działalności gospodarczej dochodem jest nadwyżka sumy przy-
chodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli
koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła
przychodów. Dotyczy to także tych podatników, którzy opłacają podatek we-
dług stawki liniowej.
użyciem. W istocie bowiem, w odróżnieniu
od podatków zryczałtowanych, jego ustale-
nie jest dość skomplikowanym procesem
i od tego, w jaki sposób ustalany jest poda-
tek opłacany według skali podatkowej, róż-
ni się w istocie tylko zastosowaną stawką
podatku dochodowego.
Podatek płacony według stawki liniowej
PIT jest obliczany jako 19 proc. dochodu
podatnika. Regulujący kwestie opodatko-
wania według liniowej stawki PIT art. 30c
ustawy o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych przewiduje, że podatek dochodo-
wy od dochodów z pozarolniczej działalno-
ści gospodarczej uzyskanych przez podat-
ników, którzy wybrali opodatkowanie we-
dług stawki liniowej, wynosi 19 proc. pod-
stawy obliczenia podatku. Dalej art. 30c
ust. 2 przewiduje, że podstawą obliczenia
podatku jest dochód ustalony zgodnie
z art. 9 ust. 1, 2, 3, 3a i 5, art. 24 ust.
1 i 2 lub art. 24b ust. 1 i 2 lub art. 25 usta-
wy o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych.
Stąd dość istotnego znaczenia nabiera
kwestia właściwego określenia wysokości
tego dochodu, z zastosowaniem przepisów,
do których odsyła nas art. 30c ust. 2 usta-
wy o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych.
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, w przy-
padku działalności gospodarczej docho-
dem jest osiągnięta w roku podatkowym
nadwyżka sumy przychodów z pozarolni-
czej działalności gospodarczej nad koszta-
mi ich uzyskania. Taka jest przynajmniej
zasada ogólna. Jednak już z niej widać, że
w przypadku opłacenia podatku według
stawki liniowej podatnik może także po-
nieść stratę. Jeśli bowiem koszty przekro-
czą przychody, o żadnym dochodzie mowy
być nie może.
Z zastrzeżenia, że w przypadku wyboru
opodatkowania liniową stawką PIT podat-
nik traci prawo do wspólnego opodatkowa-
nia z małżonkiem oraz do odliczania ulg,
część podatników wyciągnęła mylny wnio-
sek, że dotyczy to także prawa do odlicza-
nia straty podatkowej. Tymczasem nic bar-
dziej mylnego. W przypadku działalności
gospodarczej dochodem jest nadwyżka su-
my przychodów nad kosztami ich uzyska-
nia osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli
koszty uzyskania przekraczają sumę przy-
chodów, różnica jest stratą ze źródła przy-
chodów. Ustawa o podatku dochodowym
uprawnia podatników do odliczenia takiej
straty od dochodów z tego samego źródła
w kolejnych latach. To, na jakich zasadach
odbywa się takie odliczenie, regulują wspo-
mniane wcześniej ust. 3 i 3a art. 9 ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych. Przewidują one, że o wysokość straty
ze źródła przychodów, poniesionej w roku
podatkowym, można obniżyć dochód uzy-
skany z tego źródła w najbliższych kolejno
po sobie następujących pięciu latach po-
W przypadku podatników opodatkowa-
nych podatkiem dochodowym od osób fi-
zycznych możliwe są w zasadzie trzy formy
opodatkowania: tzw. zasady ogólne, ryczałt
od przychodów ewidencjonowanych oraz
karta podatkowa. W przypadku pierwszej
z tych form mamy obecnie możliwość wy-
bierania pomiędzy opodatkowaniem we-
dług skali podatkowej oraz według liniowej
19-proc. stawki PIT.
Od 1 stycznia 2004 r. ustawa z dnia 26
lipca 1991 r. o podatku dochodowym od
osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14,
poz. 176 z późn. zm.) przewiduje, że podat-
nicy prowadzący pozarolniczą działalność
gospodarczą mogą wybrać nową formę pła-
cenia podatku, która określona jest szcze-
gółowo w art. 30c tej ustawy. Z pewnym
uproszczeniem można przyjąć, że forma ta
polega na tym, że od dochodu wyliczonego
w dość konwencjonalny dla działalności go-
spodarczej sposób i za cenę rezygnacji
z możliwości dokonywania odliczeń (z
pewnymi nielicznymi wyjątkami, o których
dalej) i korzystania ze wspólnego opodat-
kowania z małżonkiem, podatnik opłaca
podatek według stałej stawki podatku, któ-
ra wynosi 19 proc.
Mimo że o podatku płaconym według li-
nowej 19-proc. stawki PIT mówi się często
jako o podatku zryczałtowanym, faktycznie
wcale nie ma on takiego charakteru. Okre-
ślanie go w ten sposób jest też sporym nad-
RADZI
Ze względu na to, że przepisy art.
9 ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych nie zastrzegają, że
przypadająca do odliczenia w danym
roku część straty powinna być rozli-
czana przez cały rok podatkowy
(choć w niektórych urzędach skarbo-
wych sugerowane jest takie rozwią-
zanie), całą kwotę straty w części
przypadającej do odliczenia w danym
roku podatkowym wolno nam odli-
czyć już w pierwszej składanej w roku
podatkowym deklaracji PIT-5L.
Z ORZECZNICTWA
Nie każdą stratę odliczysz
Przepis art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych stanowi zdanie wielokrotnie złożone, gdzie zdanie składowe zawierające
w sobie zasadę rozliczania strat zostało przedzielone wypowiedzią wtrąconą, która
stanowi o przypadkach odstępstw od tej reguły. Tak też co do zasady: stratę ze źródła
przychodów poniesioną w roku podatkowym pokrywa się w równych częściach z do-
chodu uzyskanego z tego źródła w kolejnych trzech latach podatkowych. Wyjątkiem
od zasady, czyli stratami, które nie podlegają takiemu rozliczeniu, są straty ze sprze-
daży i praw majątkowych, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, oraz straty ze źródeł
przychodów, z których dochody były wolne od podatku dochodowego. Tylko tak od-
czytana norma prawna jest zgodna z gramatycznym kształtem tego przepisu. –
wyrok
SN z 3 kwietnia 2003 r., III RN 56/02; niepublikowany
Zawiniłeś – nie odliczysz
Podatnik nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów straty wywołanej tylko
i wyłącznie z winy podatnika, a wynikającej z tego rodzaju zaniedbań, których racjo-
nalnie działający podmiot gospodarczy nie powinien popełniać. –
wyrok NSA
z 8 sierpnia 2002 r., I SA/Gd 1891/99, POP nr 2 z 2003 r., poz. 48
Lata liczymy po kolei
Przez najbliższe lata podatkowe, w których podatnik może pokryć poniesioną stratę,
należy rozumieć (...) kolejno po sobie następujące lata, poczynając od roku następne-
go po tym roku, w którym strata miała miejsce. –
wyrok NSA z 2 kwietnia 1998 r.,
I SA/Po 1622/97, niepublikowany
Straty małżonka nie odliczysz
Nie jest możliwe przy łącznym opodatkowaniu małżonków odejmowanie straty jed-
nego z małżonków od dochodu drugiego. (...) Artykuł 9 ust. 2 omawianej ustawy
zawierał normatywne określenie pojęcia „dochodu” jak i „straty”, natomiast art.
6 ust. 2 i 3 ustawy mówił wyłącznie o dochodach; zatem nie było możliwe przy
łącznym opodatkowaniu małżonków odejmowanie straty jednego z małżonków od
dochodu drugiego. –
wyrok NSA z 12 czerwca 1997 r., SA/Sz 1118/96, niepubli-
kowany
Straty w środkach obrotowych
Przepis art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku ak-
cyzowym (Dz.U. z 1993 r. nr 11, poz. 50) nie ma zastosowania, gdy straty w środkach
obrotowych i trwałych podatnika nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przycho-
dów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku do-
chodowym od osób prawnych (Dz.U. z 1993 r. nr 106, poz. 482 ze zm.). W razie otrzy-
mania odszkodowania z ubezpieczenia na pokrycie strat w środkach trwałych i obro-
towych podatnik nie traci prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczo-
ny przy nabyciu składników majątkowych będących takimi środkami, a także przy za-
kupie towarów i usług służących do naprawiania szkody powstałej w tych składnikach.
–
wyrok NSA z 21 czerwca 2000 r., I SA/Łd 2367/98, niepublikowany
Likwidacja nie w pełni umorzonych środków trwałych
Przepis art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych (Dz.U. nr 28, poz. 86) zawiera określenie przypadku, w którym stra-
ty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych nie są uwa-
żane za koszty uzyskania przychodów. Przepis ten dotyczy likwidacji środków trwałych
bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą osoby prawnej
i stanowi on pewien wyjątek od ogólnej zasady, iż likwidacja nie w pełni umorzonych
tego rodzaju środków trwałych stanowi koszt uzyskania w wysokości niezamortyzo-
wanej wartości tych środków. –
wyrok NSA z 30 marca 1995 r., SA/Ł 1688/94
,
Prze-
gląd Orzecznictwa Podatkowego z 1998 r. nr 5
GAZETA PRAWNA NR 68 (1177) 6 KWIETNIA 2004
DORADCA FIRMY
Podatki w firmie
5
www.gazetaprawna.pl
Z PISM MINISTERSTWA FINANSÓW
Strata odliczana od ryczałtu
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatkach zryczałtowanych, podatnik uzysku-
jący przychody opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjono-
wanych może odliczyć od przychodów stratę, o której mowa w art. 9 ust. 3 i 3a
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Straty w środkach obrotowych
Pismo z 26 kwietnia 2001 r., PB/3-MD-289-8214-35/2001
Odpowiadając na pismo (...) w sprawie uznawania dla celów podatku dochodowego
od osób prawnych strat w środkach obrotowych za koszty uzyskania przychodów –
Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia, co następuje:
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od
osób prawnych (...), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu
osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W ka-
talogu negatywnym (art. 16 ust. 1 ustawy) są wymienione straty, które nie są uzna-
wane za koszty uzyskania przychodów, ale wśród tych kategorii kosztów, w świetle
obowiązującego w 2001 r. stanu prawnego, nie ma strat w środkach obrotowych.
Z obowiązujących przepisów ww. ustawy nie wynika, aby straty w środkach obroto-
wych należało
a priori
wykluczyć z kosztów uzyskania przychodów, a zatem co do za-
sady straty te mogą być uznane za koszty podatkowe, jednakże każdy przypadek
i każde tego rodzaju zdarzenie gospodarcze należy rozpatrywać i oceniać indywidu-
alnie jako konkretny przypadek z uwzględnieniem okoliczności faktycznych badanej
sprawy.
Powstałych strat w ramach działalności gospodarczej, jako efektu ubocznego, nie
można pomijać w rachunku podatkowym. Straty w środkach obrotowych należy oce-
niać pod kątem całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności.
Co do zasady poniesienie wydatków na nabycie środków obrotowych, np. towarów
handlowych, materiałów, opakowań, ma na celu osiągnięcie przychodów. Wobec te-
go straty w tych środkach obrotowych, powstające w trakcie normalnego i racjonal-
nego działania podatnika (np. właściwie udokumentowane ubytki naturalne), oraz
straty powstałe w wyniku zdarzeń losowych (np. kradzieży) przy uznaniu ich za kosz-
ty uzyskania przychodów powinny być uwzględniane w rachunku podatkowym,
w aspekcie powołanych norm prawa.
W każdym jednak przypadku obciążenie kosztów podatkowych i forma udokumento-
wania strat będzie uzależniona od indywidualnej sytuacji. Zważywszy na różnorod-
ność rodzajów prowadzonej działalności i zdarzeń powodujących straty, nie jest moż-
liwe przyjęcie jednej – obowiązującej w każdej sytuacji – wykładni. Ocena może na-
stąpić jedynie po zbadaniu konkretnego przypadku – na podstawie materiałów źró-
dłowych – przez właściwy organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej.
W przypadku ryczałtu nie jest oczywi-
ście możliwe to, by koszty przewyższyły
przychody i tym samym powstała strata
podatkowa. Jest to niemożliwe, bo cechą
charakterystyczną ryczałtu od przycho-
dów ewidencjonowanych jest to, że kosz-
tów uzyskania przychodów nie ustala się
wcale. Podatek zaś płaci się jako określoną
w procentach część uzyskanego przez po-
datnika przychodu. Upraszcza to rozlicze-
nia, zwłaszcza że w przypadku ryczałtu
nie ma obowiązku składania deklaracji
miesięcznych. Wystarczy obliczyć i wpła-
cić w terminie przypadający na ten mie-
siąc ryczałt (zawsze w terminie do 20 dnia
miesiąca za miesiąc poprzedni, z wyjąt-
kiem grudnia, który rozliczany jest w mo-
mencie składania zeznania rocznego PIT-
28, a więc najpóźniej do 31 stycznia roku,
który następuje po roku, którego zeznanie
takie dotyczy).
W takiej sytuacji wydawać by się mogło,
że skoro strata powstać nie może, to i o żad-
nym odliczaniu takiej straty mowy być nie
może. Nic bardziej błędnego. Odliczenie ta-
kie jest oczywiście możliwe, choć ze zrozu-
miałych i wskazanych już wcześniej wzglę-
dów dotyczy ewentualnych strat, które po-
datnik mógł ponieść w latach poprzednich,
gdy opodatkowany był za tzw. zasadach
ogólnych, a więc wtedy, gdy podatek płacił
według skali podatkowej. Jeśli przed zmia-
ną formy opodatkowania nie udało mu się
odliczyć straty od podatku płaconego we-
dług skali podatkowej, może takiego odli-
czenia dokonać od ryczałtu.
Obecnie ryczałt od przychodów ewiden-
cjonowanych regulowany jest przepisami
ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zry-
czałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez
osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930
z późn. zm.; dalej „ustawa o podatkach
zryczałtowanych”).
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podat-
kach zryczałtowanych, podatnik uzyskują-
cy przychody opodatkowane w formie ry-
czałtu od przychodów ewidencjonowa-
nych może odliczyć od przychodów stratę,
o której mowa w art. 9 ust. 3 i 3a ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych, oraz wydatki, określone w art. 26
ust. 1 i art. 26b ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych. Artykuł 11
ust. 2 ustawy o podatkach zryczałtowa-
nych nakazuje odpowiednie stosowanie
w przypadku rozliczania straty zasad wy-
nikających z przepisów ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, doty-
czących warunków oraz wysokości odli-
czeń dokonywanych od przychodu. Odpo-
wiednie zastosowanie znajdą zatem w tym
przypadku omawiane już wcześniej przepi-
sy art. 9 ust. 3 i 3a ustawy o podatku do-
chodowym od osób fizycznych.
Jak wynika z przytoczonego w tym miej-
scu art. 11 ust. 1 ustawy o podatkach zry-
czałtowanych, podatnicy opłacający poda-
tek dochodowy w formie ryczałtu od przy-
chodów ewidencjonowanych od przycho-
dów z pozarolniczej działalności gospo-
darczej oraz najmu, podnajmu, dzierżawy,
poddzierżawy lub innych umów o podob-
nym charakterze, mogą zatem odliczyć od
przychodów stratę z lat ubiegłych. Robi się
to dokładnie tak samo jako w przypadku
odliczania straty od dochodu opodatkowa-
nego według skali podatkowej. Oznacza
to, że o wysokość straty ze źródła przycho-
dów, poniesionej w roku podatkowym,
można obniżyć przychód uzyskany z tego
źródła w najbliższych kolejno po sobie na-
stępujących pięciu latach podatkowych,
z tym że wysokość obniżenia w którymkol-
wiek z tych lat nie może przekroczyć 50
proc. kwoty tej straty.
■
PRZYKŁAD
Podatnik był opodat-
kowany w 2003 r. na tzw. zasadach
ogólnych (miał płacić podatek według
skali podatkowej). Zamiast dochodu
poniósł jednak 10 000 zł straty. Od
1 stycznia 2004 r. zmienił formę opo-
datkowania na ryczałt ewidencjono-
wany. Mimo to istnieje możliwość odli-
czenia straty poniesionej w 2003 r.
od przychodów opodatkowanych ry-
czałtem. W pierwszym roku może
maksymalnie odliczyć 5000 zł (poło-
wę poniesionej w 2003 r. straty). Na
jej rozliczenia ma zaś czas najpóźniej
do 2008 r. (pięć kolejnych lat).
datkowych, z tym że wysokość obniżenia
w którymkolwiek z tych lat nie może prze-
kroczyć 50 proc. kwoty tej straty.
Stratę podatnicy opodatkowani stawką li-
niową PIT odliczają już w deklaracji PIT-
5L. Służy do tego cześć D. deklaracji. W tej
części uwzględniamy dwa elementy. Pierw-
szy to straty z lat ubiegłych. Drugi – skład-
ki na ubezpieczenia społeczne.
Do wykazania straty służy pozycja 23 de-
klaracji. Wykazuje się w niej straty z lat
ubiegłych dwojakiego rodzaju. Przede
wszystkim są to straty, których zasady roz-
liczania uregulowane zostały w art. 9 ust.
3 i 3a ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych. Ale nie tylko. W pozycji
tej uwzględnia się bowiem także te straty,
które odliczane są na „specjalnych” zasa-
dach na podstawie art. 3 ustawy z dnia 11
sierpnia 2001 r. o szczególnych rozwiąza-
niach prawnych związanych z usuwaniem
skutków powodzi z lipca i sierpnia 2001 r.
oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. nr
84, poz. 907 z późn. zm.).
Jeżeli chodzi o drugi wspomniany ro-
dzaj strat, to wspomniany już wcześniej
art. 3 ustawy o szczególnych rozwiąza-
niach prawnych związanych z usuwaniem
skutków powodzi z lipca i sierpnia 2001 r.
przewiduje, że podatnicy podatku docho-
dowego, którzy ponieśli rzeczywiste szko-
dy materialne w związku z powodzią, mo-
gą obniżyć dochód o wysokość straty, po-
niesionej w roku podatkowym obejmują-
cym lipiec i sierpień 2001 r., w okresie naj-
bliższych kolejnych pięciu latach podatko-
wych, z tym że w tym przypadku o wyso-
kości, w jakiej następuje obniżenie docho-
du w danym roku podatkowym, decyduje
sam podatnik. Podatnik, który ma prawo
do korzystania z tych rozwiązań, może za-
tem zdecydować się na odliczenie w jed-
nym ze wspomnianych pięciu lat nawet ca-
łej straty.
Podobnie jak ma to miejsce wtedy, gdy
podatek płacony jest według skali podatko-
wej również ryczałtowcy nie odliczą od
przychodu wszystkich poniesionych strat.
Możliwość dokonania takiego odliczenia
nie dotyczy strat z odpłatnego zbycia rzeczy
i praw majątkowych, o których mowa w art.
10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodo-
wym od osób fizycznych, a więc ze zbycia:
nieruchomości lub ich części oraz udziału
w nieruchomości, spółdzielczego własno-
ściowego prawa do lokalu mieszkalnego lub
użytkowego oraz wynikającego z przydziału
spółdzielni mieszkaniowych: prawa do do-
mu jednorodzinnego lub prawa do lokalu
w małym domu mieszkalnym, prawa wie-
czystego użytkowania gruntów, innych rze-
czy; nie dotyczy to także straty ze źródeł
przychodów, z których dochody są wolne
od podatku dochodowego.
Marek Kutarba, Krzysztof Tomaszewski
RADZI
Straty w środkach trwałych i obrotowych
Jeśli podatnik – w wyniku zaistnienia jakiegoś zdarzenia – poniesie straty w środ-
kach trwałych i wartościach niematerialnych i prawnych, to kosztem uzyskania
przychodów będzie dla niego jedynie kwota wynikająca z różnicy wartości począt-
kowej i sumy dokonanych odpisów amortyzacyjnych. Kosztem nie będą zatem do-
konane już przez podatnika odpisy amortyzacyjne. Nie w każdej sytuacji straty
w środkach obrotowych powinny być jednak uznane za koszt uzyskania przycho-
dów. Straty muszą być zawsze rzeczywiste i prawidłowo udokumentowane. Takie
stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając skargę podatnika doty-
czącą niedoborów inwentaryzacyjnych. Nie zostały one udokumentowane, a co za
tym idzie organy podatkowe nie zaliczyły ich do kosztów uzyskania przychodów
(wyrok NSA z 17 grudnia 2002 r., III SA 1152/01, niepublikowany). Sąd przyznał im
rację. W uzasadnieniu przypomniał, że zgodnie zaś z art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy nie
uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych i obrotowych,
w części pokrytej odpisami amortyzacyjnymi oraz odszkodowaniem z tytułu ubez-
pieczeń. W ocenie sądu, kosztami uzyskania przychodów są zatem straty w środ-
kach obrotowych (do nich nie odnoszą się odpisy amortyzacyjne) w części niepo-
krytej odszkodowaniem z tytułu ubezpieczeń. W tym określeniu zaistnienie zdarze-
nia (straty) jest niezależne od woli podatnika i w takim rozumieniu przepis ten po-
winien być stosowany. W orzecznictwie sądowym dominuje stanowisko, że nie mo-
że być uznana za koszt uzyskania przychodu strata w środkach obrotowych będą-
ca następstwem niewłaściwego działania podatnika.
@
Pytania do ekspertów
prosimy kierować
pod adresem:
tb@infor.pl
JUTRO
w
Gazecie Prawnej
Jak odwo∏aç si´
od kary
porzàdkowej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Rozliczenie straty podatkowej(1), księgowość

Tematy