Rosławski Adam - Choroby reumatyczne w codziennej praktyce lekarskiej(1), Fizjoterapia - materiały, ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Prof. dr hab. med. ADAM ROSŁAWSKI
CHOROBY
REUMATYCZNE
w codziennej
praktyce lekarskiej
Agencja Wydawniczo Poligraficzna „Rubikon'
WROCŁAW 1991
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE
5
1. BADANIE NARZĄDU RUCHU
7
1.1. Badanie podmiotowe
7
1.2. Badanie przedmiotowe
8
1.3. Badanie pomocnicze
24
2. REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW
25
2.1. Zespół Felty'ego
42
2.2. Zespół Sjogrena
42
3. ZESZTYWNIAJĄCE ZAPALENIE STAWÓW KRĘGOSŁUPA 45
4. ZMIANY ZWYRODNIENIOWE STAWÓW I KRĘGOSŁUPA 57
4.1. Zmiany zwyrodnieniowe stawów
56
4.2. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa
66
5. ZMIANY POZASTAWOWE
79
5.1. Zespół bolesnego barku
81
5.2. Zapalenie okołostawowe łokcia
82
6. PRZYKŁADY DIAGNOSTYKI CHORÓB REUMATYCZNYCH 83
PIŚMIENNICTWO
95
Redaktor
Mgr Urszula Mądrzak
Projekt okładki i wykonanie rycin
Mgr Tadeusz Włodarczak
Redaktor techniczny
Ewa Praża
©Copyright by
Adam Rosławski
ISBN-83-900207-0-6
Druk: Wrocławskie Zakłady Graficzne
Zakład nr 1
WPROWADZENIE
Nazwę reumatyzm wywodzą niektórzy autorzy od greckiego słowa
„rheumatismos" oznaczającego śluz, inni od greckiego słowa „rheuma"
oznaczającego substancję płynącą, lejącą się. Nazwę rheuma napotyka się
już w pismach Hipokratesa, twórcy humoralnej teorii powstawania
zjawisk patologicznych. Zgodnie z tą teorią uważano, że w razie złego
zmieszania soków ustrojowych, śluz uzyskuje przewagę nad pozostałymi
i spływa z mózgu do stawów, powodując ich ból.
Reumatyzmem nazywano od wieków wiele chorób (niezależnie od
wywołujących je przyczyn), w których występowały ból i zaburzenia
czynności narządu ruchu. Było to więc pojęcie zbiorcze a nie określenie
konkretnej choroby. W miarę gromadzenia obserwacji klinicznych i dos-
konalenia metod badawczych wyodrębniono z tej bardzo dużej liczby
jednostek chorobowych dwie grupy, a mianowicie:
— właściwe choroby reumatyczne atakujące przede wszystkim narząd
ruchu, powodujące często znaczne zaburzenia jego funkcji i bóle oraz
— choroby, w których zmiany w narządzie ruchu są tylko objawem
choroby podstawowej.
Od dawna starano się — stosując różne kryteria — opracować
logiczny podział powyższych chorób. Powstawały więc mniej lub więcej
obszerne klasyfikacje, stale uzupełniane i ulepszane. Najnowsza nomenk-
latura i klasyfikacja opracowana w 1983 r. przez Amerykańskie Towa-
rzystwo Reumatologiczne zawiera uszeregowane według etiopatogenezy
prawie wszystkie choroby, w których mogą występować: ból, zapalenie
stawów, zmiany zwyrodnieniowe i zmiany pozastawowe.
Celem obecnego opracowania jest zaznajomienie lekarzy z podstawo-
wymi zagadnieniami kliniki, leczenia i rehabilitacji właściwych chorób
1. BADANIE NARZĄDU RUCHU
1.1. Badanie podmiotowe
Wywiad zbiera się według ogólnie przyjętego planu, uwzględniając
nie tylko objawy ze strony narządu ruchu, lecz również ze strony innych
narządów. Zgłaszane przez chorego bóle stawów lub kręgosłupa mogą
być bowiem objawami jednej z chorób zaliczanych do właściwych chorób
reumatycznych, lub objawami zupełnie innej choroby podstawowej.
W wywiadzie pytamy o: dokładną datę wystąpienia pierwszych ob-
jawów obecnej choroby, ich rodzaj (np. ból kręgosłupa, ból i obrzęk
jednego lub wielu stawów), początek ostry z gorączką lub powolny
z narastaniem objawów, okresy zaostrzeń i zwolnień, nasilanie się bólów
w nocy lub ustępowania po wypoczynku, symetryczne lub niesymetrycz-
ne zajęcie stawów, uczucie porannej sztywności stawów ustępujące po
podjęciu codziennych czynności, ograniczenia w wykonywaniu dotych-
czasowych zajęć. Staramy się ustalić związek choroby z urazem, przema-
rznięciem, chorobą zakaźną, warunkami pracy (praca stojąca, siedząca,
w pozycji przymusowej, ciężka praca fizyczna z narażeniem na niekorzys-
tne warunki atmosferyczne, praca przy użyciu narzędzi udarowych).
Pacjent skarżący się na bóle powinien określić ich umiejscowienie,
promieniowanie, nasilenie i czas trwania, związek bólu z pozycją ciała,
poruszaniem się i pracą. W przebiegu choroby zwraca się uwagę na
okresy zaostrzeń i zwolnień, dotychczasowe leczenie i jego skuteczność
oraz na wyniki uprzednio wykonanych badań pomocniczych. Z objawów
ogólnoustrojowych pytamy o gorączkę, złe samopoczucie, chudnięcie,
osłabienie siły mięśni, bóle głowy i inne. Ważne wskazówki dla rozpoz-
nania dają przebyte lub istniejące aktualnie choroby. Na przykład
zapalenie jagodówki — uveitis (to jest zapalenie tęczówki, ciałka rzęs-
kowego i błony naczyniowej oka) jest często pierwszym objawem lub
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Rosławski Adam - Choroby reumatyczne w codziennej praktyce lekarskiej(1), Fizjoterapia - materiały, ...

Tematy