Rydwan, SZKOŁA, FIZYKA, wynalazki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rydwan
Rydwanów używano już od XXVII wieku p.n.e. jako wozów bojowych i myśliwskich (Bliski
Wschód, Egipt).
Połączenie konia, cugli i lekkiego dwukołowego wozu zbudowanego z platformy, z
podparciem z przodu i boków (dla jednej lub dwu osób), otwartego z tyłu, dała
mieszkańcom Mezopotamii sprawną maszynę bojową. Ciągnięte przez konie rydwany
mogły poruszać się znacznie szybciej od żołnierzy pieszych, którzy często
ulegali panice i uciekali na ich widok. Około 2500 lat p.n.e. rydwan był już
jednym z decydujących czynników w wojnach sumeryjskich miast - państw, a
do 2000 roku p.n.e. zaczął odgrywać podobną rolę w Azji Środkowej. Owe
wczesne rydwany były ciągnięte przez osły.
W Grecji i Rzymie od około 1800 roku p.n.e. do rydwanu zaprzęgano już konie
i wyposażano w lżejsze
koła
szprychowe. Wadą rydwanu była możność
operowania tylko na równym terenie. W chwili kiedy w Iranie wyhodowano nową, lżejszą
odmianę wierzchowców, kawaleria zaczęła szybko wypierać rydwany z pól bitew, chociaż
jeszcze w I wieku p.n.e. Brytowie używali ich z kosami do zwalczania nieprzyjacielskiej
piechoty.
Rydwany używane były na igrzyskach i w cyrkach, także w pochodach triumfalnych lub w
obrzędach kultowych (białe konie w zaprzęgu). Rydwany dwukonne nazywano w Rzymie
bigami natomiast czterokonne kwadrygami.
Motyw rydwanu często wykorzystywano w różnych rodzajach sztuki - był np.
elementem grupy rzeźbiarskiej
wieńczącej łuki triumfalne.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Rydwan, SZKOŁA, FIZYKA, wynalazki

Tematy