Rysunek techniczny i CAD - A.Jarocki, KSIĄŻKI TECHNICZNE ITP

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Materiały pomocnicze do przedmiotu
Rysunek techniczny i CAD
Andrzej JAROCKI
Janusz KAJRUNAJTYS
Ewa KALINOWSKA
Krzysztof T. TYTKOWSKI
Gliwice, 2005
Materiały pomocnicze do przedmiotu Rysunek techniczny i CAP
1. RYSUNEK TECHNICZNY OBIEKTÓW BUDOWLANYCH
1.1 ZASADY OGÓLNE
OgólnĢ zasadĢ przedstawiania w dokumentacji technicznej istniejĢcych lub projektowanych obiektów jest posługiwanie
siħ ich rzutami (widokami) na układ odpowiednio dobranych, wzajemnie prostopadłych rzutni. JeŇeli rozwaŇany obiekt
jest w jakiĻ sposób wewnĢtrz wydrĢŇony, to dla jednoznacznoĻci odwzorowania, albo chociaŇby dla lepszej czytelnoĻci
rysunku, wprowadzamy dodatkowo (albo zamiast niektórych widoków) odpowiednie przekroje rysunkowe. Obiekty
budowlane sĢ z zasady bardzo silnie i w zróŇnicowany sposób wydrĢŇone, dlatego dla ich przedstawienia posługujemy
siħ głównie przekrojami rysunkowymi, a widoki majĢ charakter uzupełniajĢcy. CzħĻę rysunkowa typowej dokumentacji
technicznej budynku obejmuje:
a/ Przekroje poziome (płaszczyznami poziomymi) kaŇdej kondygnacji budynku. Płaszczyznħ takiego przekroju przyjmuje
siħ na wysokoĻci około 1,5 metra nad podłogĢ, ale koniecznie powyŇej parapetów otworów okiennych i poniŇej nadproŇy
otworów drzwiowych. Kierunek patrzenia przyjmuje siħ „w dół". Dla uproszczenia przyjħto takie przekroje poziome
nazywaę rzutami poziomymi, lub krótko „rzutami" (np. „rzut 3-go piħtra"). Na tych rzutach przedstawia siħ takŇe
niektóre elementy połoŇone wprawdzie powyŇej płaszczyzny przekroju poziomego, ale funkcjonalnie lub konstrukcyjnie
zwiĢzane z danĢ kondygnacjĢ (patrz pkt 1.2.3).
b/ Przekroje pionowe (płaszczyznami pionowymi, na ogół prostopadłymi do Ļcian budynku). Płaszczyzny takich przekrojów
przyjmuje siħ tak, aby przecinały wejĻcie do budynku, otwory okienne i drzwiowe, schody oraz ujawniały inne szczegóły
pionowego jego ukształtowania. Liczba przekrojów pionowych wynika z warunku koniecznej jednoznacznoĻci
odwzorowania, przy czym moŇna tu stosowaę przekroje w płaszczyznach równoległych (dawniej zwane przekrojami
łamanymi), co z reguły ogranicza liczbħ rysunków. Dla uproszczenia przekroje pionowe budynków nazywa siħ krótko
„przekrojami" (np. „przekrój poprzeczny budynku" lub „przekrój A-A").
c/ Widoki nazywane teŇ „elewacjami" (np. „elewacja frontowa", „elewacja południowo-zachodnia"). Rysunki te nie
zawierajĢ informacji o konstrukcji budynku, ani teŇ o jego rozwiĢzaniach funkcjonalnych.
Rzuty, przekroje i elewacje powinny byę wzajemnie usytuowane zgodnie z metodĢ rzutów europejskich. MogĢ teŇ byę
dowolnie rozmieszczone na arkuszu rysunkowym, albo na oddzielnych arkuszach rysunkowych, ale w kaŇdym przypadku
odpowiednio opisane.
Przedstawione powyŇej zasady ilustruje rysunek poglĢdowy:
A. JAROCKI, J. KAJRUNAJTYS
1.2 OZNACZENIA UMOWNE I SYMBOLOWE
Rysunki obiektów budowlanych sporzĢdza siħ w podziałce znacznie zmniejszajĢcej (np. 1:50), a to wymaga stosowania
upraszczajĢcych oznaczeı umownych i symbolowych, bowiem kilkucentymetrowe w naturze wielkoĻci majĢ na rysunku
zaledwie ułamek milimetra. Oznaczenia te sĢ zróŇnicowane dla rysunków w podziałkach 1:100 i mniejszych oraz w
podziałkach 1:50 i dokładniejszych. TakŇe powszechne operowanie przekrojami, a nie widokami powoduje koniecznoĻę
stosowania specjalnych zabiegów graficznych.
1.2.1 OZNACZENIE POLA PRZEKROJU
Na rysunkach budowlanych pola przekroju moŇna oznaczaę przez kreskowanie, zaciemnianie lub obrysowanie grubĢ
liniĢ. NajczħĻciej stosuje siħ ten ostatni sposób, bo jest najmniej pracochłonny. Wówczas krawħdzie widoczne przedstawia
siħ liniĢ cienkĢ. MoŇna teŇ krawħdzie widoczne przedstawiaę liniĢ grubĢ, ale wówczas obrysy przekrojów liniĢ „bardzo
grubĢ" (-dwukrotnie grubszĢ od linii grubej) dopuszczonĢ do stosowania w rysunkach budowlanych.
1.2.2 OTWORY W PRZEGRODACH PIONOWYCH I POZIOMYCH
Na rzutach i przekrojach przedstawia siħ je wg ogólnych zasad odwzorowania geometrycznego. JeŇeli jednak w otworach
okiennych zabudowane sĢ okna, to rysuje siħ w uproszczeniu oĻcieŇnice stolarki okiennej (tylko > 1:50), a szybħ liniĢ
cienkĢ ciĢgłĢ (w kaŇdej podziałce). Podobnie, jeŇeli w otworze drzwiowym zabudowane sĢ drzwi, to rysuje siħ w
uproszczeniu oĻcieŇnice drzwiowe i ewentualnie próg (tylko > 1:50) oraz (w kaŇdej podziałce) skrzydło (skrzydła) drzwiowe
otwarte pod kĢtem 90°, z zaznaczeniem łuku wskazujĢcego pole ruchu drzwi, lub pod kĢtem 30°. Oznaczenia te sĢ
niezaleŇne od materiału ani gruboĻci drzwi.
Wszelkie otwory i wnħki w przegrodach, zarówno w przekroju jak i widoku moŇna dodatkowo oznaczyę cienkimi liniami
za pomocĢ dwu przekĢtnych (otwory) lub jednej przekĢtnej (wnħki).
1.2.3 ELEMENTY NIEWIDOCZNE
Oznacza sieje cienkĢ liniĢ kreskowĢ, ale tylko te „najbliŇsze", np. wnħka podokienna na rzucie. PołoŇonych „dalej", poza
obszarem rysowanej kondygnacji lub przecinanego pionowo pomieszczenia nie oznacza siħ. Dodatkowo, cienkĢ liniĢ
dwupunktowĢ, moŇna oznaczyę elementy połoŇone powyŇej płaszczyzny przekroju poziomego (patrz pkt. 1.1 a) jak np.
okno w Ļcianie nad drzwiami (tzw. „naĻwietlħ") albo belka wystajĢca w dół ze stropu. Podobnie przedstawia siħ sufity
podwieszane, rysujĢc cienkĢ liniĢ dwupunktowĢ przekĢtnĢ i linie ograniczajĢce, o ile sufit taki nie dotyka Ļciany.
1.2.4 SCHODY
Ten element wystħpuje w kaŇdym budynku majĢcym wiħcej niŇ jednĢ kondygnacjħ. Płaszczyzna przekroju poziomego
kaŇdej (z wyjĢtkiem najwyŇszej) kondygnacji przecina bieg schodowy, a linie zarysu tego przekroju sĢ równoległe do linii
obrazujĢcych widoczne krawħdzie poszczególnych stopni. To zaciemnia rysunek. ņeby tego uniknĢę przekrój biegu
schodowego oznacza siħ umownie liniĢ cienkĢ nachylonĢ pod wyraŅnym kĢtem (30° do 45°) do linii przedstawiajĢcych
krawħdzie stopni. KaŇdy bieg schodów naleŇy oznaczyę strzałkĢ wskazujĢcĢ kierunek wznoszenia. Strzałka ta powinna
mieę nie zaczernione kółko na krawħdzi stopnia dolnego i nie zaczerniony grot na krawħdzi stopnia górnego.
Płaszczyznħ przekroju pionowego naleŇy zawsze przyjmowaę tak, aby przecinała schody oraz aby w przypadku schodów
dwubiegowych kierunek patrzenia (rzutowania) był w stronħ biegu schodowego, który przez tħ płaszczyznħ przecinany
nie jest.
1.3 WYMIAROWANIE
W stosunku do ogólnych zasad wymiarowania obowiĢzujĢcych w rysunku technicznym tu takŇe spotykamy kilka
odmiennych reguł:
• Na rzutach podaje siħ wymiary wielkoĻci poziomych, ale takŇe wymiary niektórych wielkoĻci pionowych zapisywane
w umowny sposób (np. wysokoĻci otworów w Ļcianach).
• Na przekrojach podaje siħ w zasadzie tylko wymiary wielkoĻci pionowych. WyjĢtek mogĢ stanowię te wielkoĻci
poziome, które na rzutach nie sĢ uwidocznione.
• Zarówno na rzutach jak i na przekrojach podaje siħ specyficzne wymiary nazywane „poziomami", które okreĻlajĢ
wyniosłoĻę w górħ (+) lub w dół (-) od porównawczego poziomu zerowego, za który przyjmuje siħ poziom
podłogi parteru. Poziomy zapisuje siħ na specjalnych znakach graficznych poprzedzone znakiem „+" lub „-"
• Wymiary powinny byę zapisywane moŇliwie blisko miejsca, którego dotyczĢ (np. wymiary otworów w Ļcianie
zewnħtrznej - na zewnĢtrz rzutu, a w Ļcianie wewnħtrznej - wewnĢtrz.
• ZalecanĢformĢ znaku ograniczajĢcego linii wymiarowej jest kreska ukoĻna. Liczby wymiarowe naleŇy wpisywaę
tak, aby moŇna je było czytaę od dołu, albo od prawej strony arkusza rysunkowego.
• Nie obowiĢzujĢ tu kategorycznie zasady okreĻlane potocznie jako:
- nie przecinania siħ linii wymiarowych;
Materiały pomocnicze do przedmiotu Rysunek techniczny i CAP
- nie powtarzania wymiarów;
- nie zamykania łaıcuchów wymiarowych.
• Preferuje siħ wymiarowanie szeregowe, a nie równoległe (od jednej bazy wymiarowej). Jedynie na rysunkach
inwentaryzacyjnych stosuje siħ wymiarowanie narastajĢce poczĢwszy od przyjħtego punktu „0", które jest formĢ
wymiarowania równoległego.
• JeŇeli na rzucie podaje siħ wymiary otworu w Ļcianie, zapisywane na jego osi, to okreĻlajĢ one wielkoĻci „netto"
czyli w przypadku otworu drzwiowego z zabudowanymi drzwiami wielkoĻci w Ļwietle oĻcieŇnic.
• Rysunki techniczne wymiaruje siħ w milimetrach, bez podawania miana. W przypadku obiektów takich jak
szeroko rozumiane budynki wymiary podaje siħ z reguły w pełnych dziesiĢtkach milimetrów. WyjĢtek stanowiĢ
„poziomy", które wymiaruje siħ w metrach z dokładnoĻciĢ do trzech miejsc po przecinku teŇ bez podawania
miana tego wymiaru.
Niektóre zasady wymiarowania otworów w przegrodach przedstawiajĢ poniŇsze rysunki poglĢdowe:
Rys. 1.2
Dalej przedstawiono fragmenty rzutów i przekrojów, na których wystħpujĢ niektóre omówione oznaczenia umowne i
symbole wraz z towarzyszĢcymi im wymiarami. Rysunki wykonano w podziałce 1:100, a w kilku przypadkach pokazano
takŇe obok oznaczenia odpowiednio dla skali 1:50.
A. JAROCKI, J. KAJRUNAJTYS
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Rysunek techniczny i CAD - A.Jarocki, KSIĄŻKI TECHNICZNE ITP

Tematy